Tại sao mọi người ghét tiền điện tử — và cách thay đổi nó

Tác giả: Ignas Người dịch: Shan Ouba, Golden Finance

Thật đáng ngạc nhiên khi thấy tiền điện tử lại có tác động nhỏ đến thế giới bên ngoài vòng tròn tiền điện tử. Nếu bạn không tích cực tham gia vào tiền điện tử, có lẽ bạn nên tránh sử dụng chúng trong cuộc sống hàng ngày.

Vấn đề là những “tiếp xúc tối thiểu” với tiền điện tử thường mang tính tiêu cực. Bạn đang xem Squidward trên Netflix và một người có ảnh hưởng trong lĩnh vực tiền điện tử xuất hiện để lừa đảo người hâm mộ của anh ta. Anh ta thậm chí không thể dành một phút để kiểm tra giá tiền điện tử và liên tục yêu cầu trả lại điện thoại. Thành thật mà nói, tôi có thể hiểu được điều này.

Xem lại tin tức và bạn sẽ thường thấy những tiêu đề như thế này (hầu như luôn là tiêu cực):

• Triều Tiên đánh cắp 1,5 tỷ đô la trong vụ hack lớn nhất thế giới

• Thật nực cười': Đồng tiền meme của Trump gây phẫn nộ trong cộng đồng tiền điện tử

• Người đàn ông bị buộc tội gian lận, người phụ nữ mất 154.000 bảng Anh trong vụ lừa đảo Bitcoin

• Nhà giao dịch tiền điện tử tự tử khi đang phát trực tiếp

Lừa đảo, gian lận, thổi giá và xả giá… bất cứ thứ gì, tiền điện tử đều có tiếng tăm. Công bằng mà nói, ngay cả những người tham gia sâu vào cộng đồng tiền điện tử cũng biết rằng ngành công nghiệp này đầy hỗn loạn.

Nhưng chúng tôi cũng biết lý do tại sao chúng tôi ở đây: để làm giàu trong khi phá vỡ hệ thống tài chính lỗi thời. Đúng vậy, làm giàu nhanh chóng là điều mà chúng ta thường không thích, nhưng đó là sự thật không thể phủ nhận. Suy cho cùng, bất kỳ ai đầu tư đều muốn kiếm tiền.

Tuy nhiên, tiền điện tử là một trong số ít ngành công nghiệp vẫn cho phép mọi người kiếm được một khoản tiền lớn từ con số 0. Trong nền kinh tế ngày nay, việc tích lũy của cải từ mức lương trung bình là điều gần như không thể. Thế hệ Z hiểu rõ điều này và đang âm thầm rời khỏi thị trường việc làm truyền thống.

Thật đáng tiếc khi họ không hiểu tiền điện tử có thể thay đổi cuộc sống của họ như thế nào...

Tôi nghĩ rằng ngành công nghiệp tiền điện tử đã không làm tốt việc quảng bá sứ mệnh của mình, sự cần thiết của tiền điện tử và rằng "kiếm tiền từ tiền điện tử không phải là điều xấu". Dưới đây là một bình luận được đánh giá cao từ tờ Financial Times, tóm tắt chính xác quan điểm của những người hoài nghi về tiền điện tử:

Khi Bitcoin sụp đổ, các cuộc biểu tình nổ ra trên đường phố vì thiếu quy định. “Các nhà đầu tư” sẽ yêu cầu trả lại tiền, và luật sư của họ sẽ trích dẫn những lời nói dối do các tổ chức hưởng lợi từ sự tham gia của họ đưa ra. Đây là một mô hình kim tự tháp trong đó người tham gia chỉ có thể được trả bằng tiền pháp định nếu những người khác đầu tư bằng tiền pháp định.

Bitcoin không có giá trị nội tại và sức mạnh máy tính được sử dụng để kiểm tra sổ cái đang làm tăng gánh nặng cho sản xuất điện và lượng khí thải carbon của thế giới. Bitcoin được sử dụng để rửa tiền thu được từ tội phạm.

Bitcoin không có gì đáng chuộc lại.

Nếu bạn đã từng lướt Reddit, bạn sẽ biết rằng hầu hết mọi người không thích tiền điện tử đến mức nào. Nhưng tôi thực sự mong muốn các phương tiện truyền thông chính thống sẽ tạo ra nhiều hình ảnh tích cực hơn về tiền điện tử.

Công bằng mà nói, tờ Financial Times luôn tỏ ra hoài nghi về tiền điện tử, nhưng phạm vi đưa tin của Bloomberg trong những năm gần đây đã được cải thiện phần nào và cung cấp nhiều thông tin chuyên sâu. Điều thú vị là Bloomberg gần đây đã xuất bản một bài viết có vẻ vô hại, "Gặp gỡ bảy người có ảnh hưởng hàng đầu về tài chính cá nhân tại Hoa Kỳ", trong đó có một người có ảnh hưởng về tiền điện tử.

Tuy nhiên, nội dung chính của anh ta là thổi phồng đồng Meme và quảng bá nhóm Meme coin Telegram của riêng anh ta trong bài viết. Mặc dù tôi rất vui khi Bloomberg sẵn sàng đưa tiền điện tử vào cuộc thảo luận, nhưng tôi rất ngạc nhiên khi họ chọn người này để đại diện cho ngành công nghiệp tiền điện tử!

Đúng vậy, mọi người thực sự ghét tiền điện tử

Vì đây vẫn được coi là blog "nghiên cứu", chúng ta hãy xem xét một số dữ liệu nghiên cứu về quan điểm của công chúng đối với tiền điện tử. Nhiều cuộc khảo sát đã chỉ ra rằng những người không phải nhà đầu tư có nhiều khả năng coi tiền điện tử là hoạt động đầu cơ rủi ro cao hơn là công cụ tài chính thực sự. Tại Vương quốc Anh, 64% người tiêu dùng biết đến tiền điện tử tin rằng "đầu tư vào tiền điện tử về cơ bản là đánh bạc".

Một cuộc khảo sát năm 2024 của Trung tâm nghiên cứu Pew (Pew) cho thấy 75% người Mỹ không tin tưởng vào độ tin cậy và bảo mật của tiền điện tử do tình trạng lừa đảo và biến động thị trường.

Một cuộc khảo sát toàn cầu của Edelman năm 2023 cho thấy tiền điện tử có mức độ tin tưởng thấp trong số tất cả những người được hỏi, thậm chí còn kém tin tưởng hơn cả các ngân hàng mà nó được cho là sẽ phá vỡ.

Chắc chắn, sự cố FTX đã giáng một đòn nặng nề vào danh tiếng của tiền điện tử vào năm 2023, nhưng cơn sốt đồng tiền Meme vào năm 2024 rõ ràng cũng không giúp ích gì cho chúng ta.

Consensys công bố các báo cáo nghiên cứu chất lượng cao về ngành hàng năm và báo cáo năm 2024 cho thấy quan điểm "tiền điện tử = tiền tệ tương lai" đang suy giảm. Đồng thời, mức độ phổ biến của các nhãn tiêu cực như "đầu cơ, gian lận và lừa đảo, tội phạm và rửa tiền" đã ngang bằng với "tiền điện tử là giải pháp thay thế cho tài chính truyền thống".

Kết luận rất rõ ràng: bên ngoài cộng đồng mã hóa, hầu hết mọi người vẫn không tin rằng tài sản kỹ thuật số có thể trở thành một công cụ tài chính an toàn.

Khi viết bài viết này, tôi thấy một dòng tweet tóm tắt chính xác thái độ của công chúng đối với tiền điện tử:

Tại sao văn hóa tiền điện tử lại quan trọng

Chúng ta có thể cảm thấy rằng hình ảnh công chúng không quan trọng vì những người bình thường "không hiểu được điều đó". Họ sợ bị giải thoát khỏi guồng quay công việc 9 giờ sáng đến 5 giờ chiều và bị ảnh hưởng bởi thông tin tiêu cực về tiền điện tử trên các phương tiện truyền thông chính thống.

Nhưng thực tế là nhận thức của công chúng đang thực sự thay đổi - hiện nay, ngày càng có nhiều người sẵn sàng mua tiền điện tử hơn bao giờ hết. Nếu xu hướng này tiếp tục, nó có thể thu hút hàng triệu thành viên mới vào cộng đồng tiền điện tử.

Tôi tin rằng chúng ta có thể và nên làm tốt hơn. Chúng ta cần thuyết phục mọi người về tầm nhìn và sứ mệnh của tiền điện tử.

Tầm nhìn của tiền điện tử là xây dựng một hệ thống tài chính phi tập trung cho phép cá nhân toàn quyền kiểm soát tài sản của mình mà không cần phải phụ thuộc vào các bên trung gian như ngân hàng hoặc chính phủ. Mục tiêu của nó là tạo ra một hệ sinh thái không biên giới, không kiểm duyệt, ít tin cậy, nơi mọi người có thể tự do giao dịch, lưu trữ giá trị và xây dựng hệ thống kinh tế mà không cần dựa vào quyền lực tập trung.

Tuy nhiên, tầm nhìn của chúng ta đang bị che khuất bởi tiếng ồn của Tiền meme và cơn sốt đầu cơ.

Tệ hơn nữa, công chúng không còn coi tiền điện tử là một công cụ mang tính cách mạng để cải thiện hệ thống tài chính. Như một bài đăng đã lưu ý:

“Hệ sinh thái Bitcoin đã trở thành thứ mà bạn từng ghét.” Sự giàu có và quyền lực tập trung trong tay một số ít người sử dụng tiền điện tử để moi tiền từ những người tuyệt vọng về tài chính.

Ngoài ra, do sự ủng hộ của công chúng đối với Trump, nhiều người hiện liên tưởng tiền điện tử với phong trào MAGA (Đưa nước Mỹ vĩ đại trở lại), vốn không được ưa chuộng bên ngoài vòng tròn. Không có gì ngạc nhiên khi EU coi sự ủng hộ của Trump đối với tiền điện tử là mối đe dọa đối với chủ quyền tiền tệ của châu Âu.

Đừng hiểu lầm ý tôi, chính sách làm chậm quá trình quản lý của chính quyền Hoa Kỳ trước đây là tin tốt cho tiền điện tử. Tuy nhiên, toàn bộ ngành công nghiệp hiện đang đi trên dây dưới sự lãnh đạo của chính quyền Trump.

Cách thay đổi nhận thức về tiền điện tử để khiến nó trở nên cởi mở và công bằng hơn

Danh tiếng của tiền điện tử sẽ không thể tự phục hồi. Nếu chúng ta muốn áp dụng rộng rãi, chúng ta cần phải định hình lại câu chuyện. Nói thì dễ hơn làm, nhưng phải bắt đầu từ bên trong: ngay cả những người bản xứ trong lĩnh vực tiền điện tử cũng đã mất hy vọng vào tiền điện tử.

Tôi nghĩ trước tiên chúng ta cần tập trung vào ba điểm chính:

1. Làm cho tiền điện tử vĩ đại trở lại

Trong các chu kỳ trước, những người mới tham gia tiền điện tử có thể kiếm được tiền. Tuy nhiên, việc khai thác memecoin một cách độc hại bởi các nhóm nhỏ và các đợt phát hành được đầu tư mạo hiểm với lượng lưu hành thấp và định giá pha loãng hoàn toàn (FDV) cao không tạo ra cơ hội cho những người mới tham gia.

Chúng tôi đã cố gắng chống lại lượng lưu thông thấp và FDV cao của chu kỳ này, nhưng lại rơi vào cái bẫy của nhóm nhỏ memecoin.

Legion và Echo đang đạt được tiến bộ khi áp dụng các mô hình tài trợ công bằng hơn, nhưng chúng vẫn còn quá độc quyền. Chúng ta cần tạo ra và quảng bá những trò chơi tạo ra giá trị thay vì phá hủy nó, để những người tham gia sớm có thể cùng hưởng lợi.

Kyle tiếp tục các “nguyên tắc đầu tiên” bằng một kế hoạch chi tiết hơn về cách thức vươn lên mạnh mẽ hơn sau sự gián đoạn thị trường này.

Nhưng do chủ nghĩa cực đoan ngắn hạn, một nền văn hóa khai thác tối đa và những con người thiếu chính trực, chúng ta đã thoái hóa thành trạng thái ouroboros của chủ nghĩa hư vô tài chính vĩnh viễn, gần như tự gây ra khi mọi người đều nghĩ rằng việc tiếp tục đầu tư vào các đồng tiền lừa đảo ngẫu nhiên là một ý tưởng hay vì "Tôi sẽ thoát ra trước khi anh ta lừa tôi".

Chúng ta cần tự điều chỉnh để chống lại những tác nhân xấu. Ngành công nghiệp này phải hành động nhiều hơn để vạch trần các vụ lừa đảo và buộc những người có sức ảnh hưởng phải chịu trách nhiệm về các chiến dịch gây hiểu lầm. ZachXBT đã làm điều này một lần, nhưng mức độ tội phạm đã vượt tầm kiểm soát đến mức ngay cả anh ta cũng phải vứt bỏ một memecoin được gửi cho anh ta.

Tôi cần phải làm tốt hơn việc này và tránh xa các hoạt động khai thác giá trị. Mọi người thực sự cần phải kiếm tiền trong khi phát triển thị trường tiền điện tử. Bây giờ, những người mới đến thường bị phá sản về mặt tài chính. Hoặc tệ hơn.

2. Chuyển hướng câu chuyện từ suy đoán sang tiện ích

Tiền điện tử không chỉ là cờ bạc — nó mang lại những lợi ích thực tế.

Chúng ta cần tập trung vào các trường hợp sử dụng như kiều hối, hòa nhập tài chính và quản trị minh bạch, chứ không phải văn hóa memecoin.

DeFi đang mở rộng và các mạng xã hội mới đang nổi lên với các mô hình kiếm tiền sáng tạo như Lens, Abstract và Farcaster. Ngoài ra, sự phổ biến ngày càng tăng của stablecoin và RWA (tài sản thế giới thực) giúp duy trì và tăng giá trị thay vì phá hủy nó. Các KOL trên Cryptocurrency X có thể không quan tâm, nhưng Cryptocurrency X chỉ đại diện cho một phần nhỏ trong nền văn hóa tiền điện tử rộng lớn hơn.

Tôi rất vui vì Bitcoin đang hoạt động tốt như một “vàng kỹ thuật số”, nhưng Ethereum và Solana được coi là những chuỗi đầu cơ hơn là nền tảng nền tảng cho một nền kinh tế kỹ thuật số mở.

Nếu chúng ta quảng bá memecoin như một nền văn hóa tiền điện tử, tôi cá rằng Pudgy Penguins sẽ là đầu ra Web3 mạnh mẽ nhất cho Web2, thay vì là đầu vào memecoin Web2 cho Web3 (Doge, Pepe, v.v.).

3. Định hình lại câu chuyện về Bitcoin và Ethereum

Tiền điện tử không phải là một nền văn hóa thống nhất duy nhất; thay vào đó, nó bao gồm nhiều nền văn hóa phụ. Nổi tiếng nhất trong số đó là Bitcoin và Ethereum.

Tôi thấy khó chịu khi nghĩ rằng Bitcoin đã trở thành thứ mà nó được định sẵn để phá hủy. Chỉ những người lưu trữ BTC trong ví lạnh mới có thể thực sự hiểu được sự an tâm đến từ việc tự lưu giữ và ở bên ngoài hệ thống.

ETF tốt cho ví tiền của chúng ta, nhưng chúng cũng là con dao hai lưỡi vì người mua ETF không có được cảm giác tự do như khi tự quản lý.

Tôi cũng hy vọng rằng Bitcoin có thể tách mình khỏi phong trào MAGA. Bitcoin có tính toàn cầu và phải trung lập.

Đây là lý do tại sao tôi thích Ethereum. Nhiều người chỉ trích Ethereum Foundation vì không tiếp cận được Nhóm Trump, nhưng về lâu dài, đây sẽ chứng tỏ là một chiến lược thành công.

Trong một thế giới mà quyền riêng tư và dân chủ đang bị xói mòn, trí tuệ nhân tạo làm mờ ranh giới giữa thực tế và ảo tưởng, và quyền sở hữu kỹ thuật số không an toàn, Ethereum mang đến một nơi ẩn náu an toàn.

Ethereum rõ ràng là:

• Trung lập đáng tin cậy

• Phi chính trị

• Phi tập trung

• Toàn cầu

Những người bên ngoài lĩnh vực tiền điện tử không biết đây là gì, vì vậy nhiệm vụ của chúng tôi là truyền bá thông tin và xây dựng các sản phẩm thực sự thể hiện các giá trị của Ethereum.

Tương lai lạc quan

Hôm nay, tổng giá trị thị trường của tiền điện tử vừa vượt quá 2,7 nghìn tỷ đô la Mỹ. Nhưng câu hỏi đặt ra là liệu chúng ta có thực sự xứng đáng được định giá như vậy không?

Ngành công nghiệp tiền điện tử đã thay đổi đáng kể kể từ khi Vitalik xuất bản bài viết đó vào năm 2017, và không phải mọi thứ đều chỉ là suy đoán và tiêu cực.

Như tôi đã đề cập trong bài đăng trước, có 1,4 tỷ người trên thế giới không được tiếp cận với các dịch vụ ngân hàng. Ngay cả ở Hoa Kỳ, tỷ lệ này cũng cao tới 4,5%. Một nghiên cứu của Cục Dự trữ Liên bang phát hiện ra rằng những người có thu nhập cao chủ yếu xem tiền điện tử là công cụ đầu tư, trong khi những người có thu nhập thấp có nhiều khả năng sử dụng chúng cho các giao dịch thanh toán. 60% nhà giao dịch tiền điện tử có thu nhập hàng năm dưới 50.000 đô la và 13% trong số họ không có tài khoản ngân hàng.

Trong Chỉ số áp dụng tiền điện tử Chainalysis năm 2023, Venezuela xếp hạng thứ 40. Trong bối cảnh siêu lạm phát, stablecoin đã trở thành phao cứu sinh. Tương tự như vậy, ở Argentina, hoạt động mua stablecoin tăng vọt khi đồng nội tệ giảm mạnh, đây cũng là dấu hiệu cho thấy tiền điện tử được áp dụng rộng rãi hơn.

Giá trị của tiền điện tử không chỉ nằm ở việc chống lạm phát mà còn trở thành công cụ chống lại các chế độ áp bức. Tiền điện tử đang được sử dụng để hỗ trợ bác sĩ và y tá ở Venezuela trong thời gian đại dịch, tránh sự can thiệp của một chính phủ tham nhũng. Sau khi chiến tranh Nga-Ukraine nổ ra, Ukraine đã huy động được 225 triệu đô la thông qua các khoản quyên góp bằng tiền điện tử.

Đồng thời, tổng giá trị bị khóa (TVL) của DeFi (tài chính phi tập trung) đã đạt 88 tỷ đô la Mỹ! Các sàn giao dịch phi tập trung (DEX) đang dần thách thức các sàn giao dịch tập trung (CEX); MakerDAO và các giao thức khác đang đưa tài sản thế giới thực (RWA) vào chuỗi.

Các ứng dụng xã hội phi tập trung cũng đang phát triển, với Farcaster và Polymarket có hàng nghìn người dùng hoạt động hàng ngày và con số này vẫn đang tiếp tục tăng. Ngày nay, cuối cùng chúng ta cũng có được một loạt dApp thực sự hữu ích.

Tuy nhiên, những tiến triển thực tế này đã hoàn toàn bị lu mờ bởi cuộc thảo luận trên X (Twitter), và chúng tôi đã không làm tốt việc quảng bá sứ mệnh thực sự của tiền điện tử.

Mặc dù vậy, tôi vẫn tin rằng mặc dù thị trường đang giảm vào lúc này, đợt điều chỉnh thị trường này sẽ giúp ngành công nghiệp tiền điện tử tự phục hồi và tiếp tục tiến về phía trước. Trước tiên, chúng ta phải dọn dẹp mớ hỗn độn rồi sau đó tập trung vào việc cho thế giới thấy giá trị tích cực của tiền điện tử.