María Machado giành giải Nobel Hòa bình vì sử dụng Bitcoin để chống lại chế độ chuyên chế ở Venezuela

Nhà lãnh đạo phe đối lập Venezuela và biểu tượng ủng hộ dân chủ María Corina Machado đã được trao giải Nobel Hòa bình năm 2025, không chỉ được công nhận vì cuộc chiến đấu không ngừng nghỉ của bà cho tự do mà còn vì việc bà chấp nhận Bitcoin như một công cụ đấu tranh cho nhân quyền và phản kháng.

Machado, người từ lâu đã ủng hộ việc sử dụng tài sản kỹ thuật số trong nền kinh tế đang sụp đổ của Venezuela, gọi Bitcoin là "công nghệ ủng hộ tự do" giúp người dân vượt qua sự kiểm soát độc đoán và giành lại chủ quyền tài chính.

Sự công nhận của bà đánh dấu thời khắc quan trọng đối với cả cộng đồng tiền điện tử toàn cầu và những người ủng hộ nhân quyền, làm nổi bật cách các công nghệ phi tập trung đang định hình lại các phong trào phản kháng hiện đại.

“Một số người Venezuela đã tìm thấy Bitcoin như một phao cứu sinh trong thời kỳ siêu lạm phát, sử dụng nó để bảo vệ tài sản và trang trải chi phí cho cuộc chạy trốn. Ngày nay, Bitcoin vượt qua tỷ giá hối đoái do chính phủ áp đặt và giúp ích cho nhiều người dân. Nó đã phát triển từ một công cụ nhân đạo thành một phương tiện kháng cự thiết yếu.”

Trong nhiều năm, người dân Venezuela đã phải vật lộn với một trong những cuộc khủng hoảng siêu lạm phát tồi tệ nhất thế giới, khiến đồng bolívar quốc gia gần như mất giá. Trong bối cảnh đó, Bitcoin đã trở thành một thứ gì đó hơn cả một tài sản — nó đã trở thành một hình thức phản kháng, một tấm séc trả lương, và một tấm hộ chiếu đến tự do.

Machado đã nhiều lần nhấn mạnh rằng việc bảo vệ quyền sở hữu tài sản, đảm bảo lạm phát thấp và mở rộng khả năng tiếp cận các công cụ tài chính là điều thiết yếu để tái thiết nền dân chủ Venezuela. Thông điệp của bà — rằng tiền kỹ thuật số trao quyền cho công dân hành động ngoài tầm kiểm soát của chính phủ — đã vang vọng khắp Mỹ Latinh, nơi niềm tin vào các hệ thống tập trung đang tiếp tục bị xói mòn.

Tuy nhiên, giới phê bình cho rằng một phần phe đối lập Venezuela được các chính phủ nước ngoài hậu thuẫn, dẫn chứng là cuộc đối thoại chặt chẽ giữa Machado và các quan chức Hoa Kỳ. Tuy nhiên, trên thực tế, tiền điện tử vẫn là cứu cánh cho hàng triệu người đang tìm cách thoát khỏi sự sụp đổ kinh tế và sự giám sát của chính phủ.

Từ Caracas đến Thế giới: Sự trỗi dậy của phong trào phản kháng tiền điện tử

Sự công nhận của Ủy ban Nobel không chỉ giới hạn ở Venezuela mà còn nhấn mạnh cách công nghệ phi tập trung đã trở thành công cụ tự do trên toàn cầu.

Tại Canada, các cuộc biểu tình đoàn xe tải năm 2022 đã chuyển sang Bitcoin sau khi chính quyền đóng băng tài khoản ngân hàng của họ. Bất chấp nỗ lực ngăn chặn quyên góp của nhà nước, hơn 20 BTC vẫn được lưu thông tự do qua các mạng ngang hàng, chứng minh rằng blockchain không thể bị kiểm duyệt.

Tại Nepal, khi chính phủ áp đặt lệnh cấm mạng xã hội trên toàn quốc vào năm 2025, người biểu tình đã sử dụng ứng dụng Bitchat của Jack Dorsey để giao tiếp qua mạng lưới Bluetooth được mã hóa — ngay cả khi không có kết nối internet. Mỗi điện thoại thông minh đều trở thành một nút trong một mạng lưới chống kiểm duyệt.

Từ Mỹ Latinh đến Nam Á, những ví dụ này cho thấy sự đổi mới ngang hàng đang viết lại các quy tắc phản kháng, mang đến cho mọi người những cách thức mới để tổ chức, giao tiếp và chống lại sự kiểm duyệt và kiểm soát.

Một chiến thắng cho Bitcoin — và cho nhân loại

Chiến thắng Nobel của Machado không chỉ là một chiến thắng cá nhân — mà còn là sự khẳng định vị thế của Bitcoin trong cuộc đấu tranh toàn cầu giành tự do. Nó báo hiệu rằng tiền điện tử đã vượt qua sự đầu cơ để trở thành một sức mạnh cho công lý xã hội, một vũ khí chống lại chủ nghĩa độc tài, và một công cụ cho những người bị tước quyền.

Khi các chế độ siết chặt kiểm soát hệ thống tài chính, khả năng giao dịch tự do và riêng tư có thể định hình kỷ nguyên tiếp theo của nhân quyền. Khi trao giải thưởng cho Machado, Ủy ban Nobel có lẽ vừa thừa nhận điều mà những người ủng hộ Bitcoin đã biết từ lâu: tự do không chỉ mang tính chính trị — mà còn mang tính tài chính.