Câu chuyện bên trong cuộc họp nơi nội các của Trump và Musk đã có một cuộc xung đột dữ dội

Trong Phòng Nội các Nhà Trắng, sự phẫn nộ âm ỉ của các quan chức đối với quyền lực vô hạn của tỷ phú cuối cùng đã bùng nổ. Trump đã hành động nhanh chóng để cố gắng kiềm chế Musk.

Các quan chức nội các nhìn chung đồng tình với các ý tưởng cải cách của Musk - giảm lãng phí, gian lận và lạm dụng của chính phủ - nhưng lại thất vọng vì cách thức lật đổ cơ cấu chính phủ một cách quyết liệt của ông và sự thiếu phối hợp của ông.

Marco Rubio vô cùng tức giận. Với tư cách là Bộ trưởng Ngoại giao, hiện ông đang ngồi trong Phòng Nội các của Nhà Trắng, bên cạnh Tổng thống, lắng nghe một loạt lời chỉ trích từ người đàn ông giàu nhất thế giới.

Đối diện với chiếc bàn họp hình bầu dục bằng gỗ gụ, Elon Musk đang chỉ trích Rubio, cáo buộc ông này không thực hiện đợt sa thải đáng kể.

"Ông không sa thải ai cả", Musk nói với Rubio, sau đó nói thêm một cách khinh thường rằng có lẽ người duy nhất ông sa thải là một nhân viên trong Bộ phận Hiệu quả Chính phủ của Musk.

Bộ trưởng Ngoại giao đã không hài lòng với Musk trong nhiều tuần, sau khi nhóm của Musk thực sự đóng cửa Cơ quan Phát triển Quốc tế Hoa Kỳ, vốn được cho là nằm dưới quyền quản lý của Rubio. Nhưng trong cuộc họp Nội các bất thường diễn ra hôm thứ Năm có sự tham dự của Tổng thống Trump và khoảng 20 người, thông tin chi tiết chưa bao giờ được tiết lộ, Rubio cuối cùng đã công khai những bất bình.

Rubio cho biết những phát biểu của Musk là không đúng sự thật. Hơn 1.500 viên chức rời khỏi Quốc vụ viện thông qua chương trình nghỉ hưu sớm có được coi là bị sa thải không? Ông hỏi một cách mỉa mai rằng liệu ông có nên thuê lại những người này không, chỉ để Musk chứng kiến ​​ông sa thải họ lần nữa. Sau đó, ông trình bày chi tiết về kế hoạch cải tổ Hội đồng Nhà nước.

Ngoại trưởng Marco Rubio đã âm thầm không hài lòng với Musk trong nhiều tuần. Ảnh: Haiyun Jiang/The New York Times

Musk không hề nao núng. Ông nhận xét rằng Rubio "rất giỏi về nghệ thuật trình diễn", ngụ ý rằng ông này không giỏi bất kỳ điều gì khác. Trong suốt quá trình, tổng thống ngả người ra sau ghế, khoanh tay và quan sát như thể đang xem một trận đấu quần vợt.

Sau khi cuộc tranh luận khó xử này kéo dài trong một thời gian dài, cuối cùng Trump đã lên tiếng bảo vệ Rubio, nói rằng công việc của ông là "xuất sắc". Tổng thống cho biết Rubio rất bận rộn, thường xuyên đi công tác, xuất hiện trên truyền hình và quản lý một bộ phận, vì vậy mọi người phải cùng nhau làm việc.

Cuộc họp có thể đánh dấu bước ngoặt trong những tuần đầu đầy hỗn loạn của nhiệm kỳ thứ hai của Trump. Đây là lần đầu tiên Trump bày tỏ rõ ràng mong muốn đặt ra giới hạn cho Musk. Những cải cách của Musk đã gây ra nhiều vụ kiện tụng và làm dấy lên mối lo ngại trong số các nhà lập pháp Đảng Cộng hòa, một số người đã phàn nàn trực tiếp với tổng thống.

Các quan chức nội các gần như nhất trí với mục tiêu giảm thiểu lãng phí của chính phủ của Musk, nhưng lại thất vọng vì cách tiếp cận cải cách "cưa máy" của ông và tình trạng thiếu phối hợp.

Cuộc họp hôm thứ Năm, được triệu tập bất ngờ vào cuối ngày thứ Tư, cho thấy Trump đã lưu ý đến những khiếu nại ngày càng gia tăng. Ông cố gắng tạo sự cân bằng, vừa khen ngợi Musk vừa khen thưởng các bộ trưởng nội các (ít nhất một người, Bộ trưởng Tài chính Scott Bessant, người có mối quan hệ căng thẳng với nhóm của Musk, đã không tham dự). Tổng thống khẳng định rõ ràng rằng ông vẫn ủng hộ sứ ​​mệnh cải cách của Musk, nhưng nhấn mạnh rằng hiện tại cần phải thay đổi chiến lược.

Từ bây giờ, các trưởng phòng sẽ chỉ đạo công việc và nhóm của Musk chỉ cung cấp lời khuyên.

Vẫn chưa rõ tác động lâu dài của cuộc họp sẽ như thế nào. Musk vẫn là nhà tài trợ chính trị lớn nhất của Trump - chỉ trong tuần này, siêu PAC của ông đã chạy một quảng cáo trị giá một triệu đô la với nội dung "Cảm ơn Tổng thống Trump". Nền tảng truyền thông xã hội X do ông kiểm soát đã khiến các quan chức chính phủ và bộ trưởng nội các lo ngại rằng họ sẽ trở thành mục tiêu tấn công của công chúng.

Cuộc họp nội các này lần đầu tiên cho thấy Trump sẵn sàng đặt ra giới hạn cho Musk. Ảnh: Eric Lee/The New York Times

Nhưng ít nhất, cuộc họp đã phơi bày những căng thẳng trong nhóm của Trump. Sau cuộc họp, tin tức về cuộc xung đột dữ dội nhanh chóng lan truyền trong các cơ quan nội các cấp cao. Bài viết này dựa trên cuộc phỏng vấn với năm người hiểu rõ vấn đề này.

Sau cuộc họp, Trump phát biểu trên mạng xã hội rằng giai đoạn tiếp theo của kế hoạch sa thải nhân viên của chính phủ liên bang sẽ sử dụng "dao mổ" thay vì "rìu" - một ám chỉ rõ ràng đến cách tiếp cận cấp tiến của Musk.

Musk mặc vest và thắt cà vạt đến cuộc họp, điều này khá bất thường đối với ông (trước đó, Trump đã từng công khai chế giễu ông vì cách ăn mặc thường ngày). Ông tự bào chữa bằng cách nói rằng thành tích của ông trong việc quản lý ba công ty có giá trị thị trường lên tới hàng chục tỷ đô la là điều hiển nhiên với tất cả mọi người.

Nhưng ông sớm xảy ra tranh chấp với một số thành viên nội các.

Ngay trước cuộc xung đột với Rubio, Musk và Bộ trưởng Giao thông Sean Duffy đã bất đồng quan điểm về tình trạng hiện tại và kế hoạch cải thiện thiết bị theo dõi máy bay của Cục Hàng không Liên bang. Bộ trưởng Thương mại Howard Lutnick đã lên tiếng ủng hộ Musk.

Duffy cho biết các thành viên trẻ hơn trong nhóm của Musk đã cố gắng sa thải các nhân viên kiểm soát không lưu. "Tôi phải làm gì đây?" Duffy nói. "Tôi phải xử lý nhiều vụ tai nạn và người của anh lại yêu cầu tôi bắn bộ điều khiển?"

Tại Arlington, Virginia, một chiếc cần cẩu đang hoạt động để cứu hộ xác máy bay của hãng American Airlines bị rơi hồi tháng 1. Ảnh: Al Drago/The New York Times

Musk gọi tuyên bố của Duffy là "lời nói dối". Duffy khẳng định thông điệp đó đến từ đội đối phương. Musk yêu cầu bên kia cung cấp tên những người bị sa thải, "Hãy cho tôi biết tên của họ."

Duffy cho biết không có tên cụ thể nào vì ông đã ngăn chặn kịp thời việc sa thải. Musk cũng tuyên bố rằng tháp kiểm soát này chứa những nhân viên được tuyển dụng thông qua chương trình Đa dạng, Công bằng và Hòa nhập. Duffy phản bác, và Musk không cung cấp thông tin chi tiết, nhưng trong cuộc tranh chấp, Musk nói rằng Duffy có số điện thoại của ông và có thể liên hệ trực tiếp với ông nếu có bất kỳ câu hỏi nào.

Cuộc tranh cãi kết thúc khi Trump yêu cầu Duffy thuê những sinh viên tốt nghiệp MIT làm kiểm soát viên. Tổng thống cho biết những người kiểm soát này hẳn phải là những "thiên tài".

Bộ trưởng Bộ Cựu chiến binh Doug Collins đang phải đối mặt với một trong những thách thức chính trị nhạy cảm nhất trong Nội các. Việc sa thải của Musk sẽ ảnh hưởng đến hàng nghìn cựu chiến binh - một nhóm cử tri hùng mạnh và là những người ủng hộ cốt cán của Trump. Collins chỉ ra rằng đội ngũ nhân viên VA không thể bị cắt giảm theo cách "một khuôn cho tất cả" mà phải mang tính chiến lược. Trump đồng ý và cho rằng nên giữ lại những nhân viên giỏi và loại bỏ những nhân viên không đủ tiêu chuẩn.

Thư ký báo chí Nhà Trắng Carolyn Levitt trả lời yêu cầu bình luận của tờ The New York Times rằng: "Như Tổng thống Trump đã nói, đây là một cuộc họp tuyệt vời và hiệu quả, trong đó nhóm thảo luận về việc cắt giảm chi phí và biên chế chính phủ liên bang. Mọi người đang cùng nhau làm việc để giúp tổng thống thực hiện lời hứa của mình là làm cho chính phủ hiệu quả hơn."

Người phát ngôn Bộ Ngoại giao Tammy Bruce cho biết: "Bộ trưởng Rubio tin rằng đây là một cuộc thảo luận thẳng thắn và hiệu quả với một nhóm năng động cùng làm việc theo mục tiêu chung là 'Làm cho nước Mỹ vĩ đại trở lại.'"

Người phát ngôn của Bộ Cựu chiến binh cho biết: "Như Tổng thống Trump đã nói, điều quan trọng là phải tăng hiệu quả và giảm bớt tình trạng quan liêu trong khi vẫn duy trì lực lượng lao động liên bang hiệu quả. Bộ Cựu chiến binh đang hợp tác với Bộ Hiệu quả Chính phủ và các cơ quan khác để thúc đẩy nỗ lực này."

Bộ trưởng Giao thông Duffy đã khen ngợi công việc của nhóm Trump và Musk trên nền tảng X vào thứ sáu, gọi đó là một cuộc họp nội các hiệu quả. Ông nói thêm rằng "bộ phận DEI của FAA đã bị giải thể vào ngày hôm sau" và "chiến lược sử dụng dao mổ thay vì rìu, và tăng cường sự phối hợp của bộ trưởng với Bộ Hiệu quả Chính phủ, của Trump là con đường đúng đắn để đổi mới cách thức hoạt động của chính phủ". Sau đó, Musk tuyên bố trên nền tảng X rằng cuộc họp "rất hiệu quả", nhưng theo những người có mặt, thái độ của ông trong phòng họp không hề tích cực. Ông đã tự bảo vệ mình một cách mạnh mẽ, nhắc nhở các bộ trưởng nội các rằng ông đã xây dựng nên một số công ty trị giá hàng tỷ đô la từ con số 0 và biết cách tuyển dụng nhân viên.

Ảnh: Các thành viên của nhóm lao động phản đối Musk và Bộ Hiệu quả Chính phủ. Ảnh: Valerie Plesch/The New York Times

Hầu hết các thành viên Nội các đều tránh xa cuộc tranh cãi. Một người hiểu rõ vấn đề cho biết lời chỉ trích gay gắt của Musk đối với Rubio đặc biệt khiến những người có mặt ngạc nhiên. Một người khác cho biết phản ứng gay gắt của Musk đối với Duffy và Rubio đã khiến nhiều thành viên Nội các từng phàn nàn riêng tư về nhóm của ông phải im lặng.

Nhưng cấu trúc quyền lực mới này có thể tồn tại được bao lâu vẫn còn phải chờ xem.

Về tác giả: Jonathan Swan là phóng viên Nhà Trắng đưa tin về chính quyền của Donald J. Trump. Maggie Haberman là phóng viên Nhà Trắng đưa tin về nhiệm kỳ thứ hai không tái đắc cử của Donald J. Trump. Sự tức giận với Musk bùng nổ trong cuộc đụng độ trong phòng nội các với các trợ lý chủ chốt của Trump.