Stablecoin có thể thay đổi thương mại toàn cầu như thế nào ngoài lệnh trừng phạt

Tác giả: Chi Anh, Ryan Yoon; Nguồn: Tiger Research; Người dịch: Blockchain ngôn ngữ thông thường

TL;DR

Việc Nga sử dụng stablecoin trong giao dịch dầu mỏ cho thấy stablecoin không còn là công cụ bên lề nữa mà đã trở thành cơ sở hạ tầng tài chính thực sự trong thương mại xuyên biên giới có rủi ro cao.

Bất chấp những hạn chế đối với tiền điện tử trong nước, Trung Quốc và Ấn Độ vẫn được hưởng lợi từ các giao dịch stablecoin với Nga, âm thầm trải nghiệm hiệu quả của tài chính phi tập trung ở cấp quốc gia.

Các chính phủ trên khắp thế giới đã phản ứng theo nhiều cách khác nhau, nhưng tất cả đều thừa nhận rằng stablecoin đang định hình lại cách giá trị lưu chuyển xuyên biên giới.

1. Sự trỗi dậy của stablecoin như một loại tiền tệ chiến lược trong bối cảnh bị trừng phạt

Sự trỗi dậy của stablecoin bắt đầu trong môi trường tiền điện tử gốc, nơi các nhà giao dịch sử dụng các stablecoin như USDT và USDC để giao dịch, chuyển vốn hiệu quả và có được thanh khoản trên các nền tảng tập trung và phi tập trung. Stablecoin giúp tăng cường khả năng tiếp cận đồng đô la Mỹ, đặc biệt là ở những thị trường có cơ sở hạ tầng ngân hàng hoặc kiểm soát vốn hạn chế.

Việc áp dụng Stablecoin sau đó đã mở rộng sang các trường hợp sử dụng của tổ chức và B2B. Các doanh nghiệp đang bắt đầu sử dụng stablecoin cho các khoản thanh toán xuyên biên giới, thanh toán với nhà cung cấp và trả lương, đặc biệt là ở các thị trường mới nổi, nơi các dịch vụ ngân hàng truyền thống không đáng tin cậy hoặc tốn kém. So với chuyển khoản qua SWIFT hoặc các ngân hàng đại lý, các giao dịch stablecoin được giải quyết gần như ngay lập tức, không cần trung gian và với chi phí thấp hơn đáng kể. Điều này khiến stablecoin không chỉ hiệu quả mà còn ngày càng trở nên không thể thiếu đối với các công ty hoạt động ở những khu vực có tình hình chính trị hoặc kinh tế bất ổn.

Giờ đây, khi các đồng tiền ổn định đang được thử nghiệm ở cấp quốc gia, vai trò của chúng đang chuyển từ tính tiện lợi sang tính chiến lược. Các quốc gia phải đối mặt với lệnh trừng phạt hoặc tìm kiếm giải pháp thay thế cho hệ thống tài chính do Hoa Kỳ thống trị, chẳng hạn như Nga, đã chuyển sang sử dụng stablecoin.

Khi stablecoin chuyển đổi từ công cụ của doanh nghiệp thành công cụ giao dịch ở cấp quốc gia, vai trò của chúng chuyển từ sự tiện lợi trong hoạt động sang nhu cầu chính trị. Báo cáo này sẽ khám phá cách stablecoin được sử dụng để tránh các hạn chế, giảm chi phí và mở ra các tuyến giao dịch mới thông qua các nghiên cứu tình huống thực tế.

2. Ứng dụng thực tế của stablecoin: Cách thương mại toàn cầu thích ứng đằng sau hậu trường

Nguồn: Statista

Nga ngày càng kết hợp các stablecoin như USDT và các loại tiền điện tử lớn như Bitcoin và Ethereum vào hoạt động giao dịch dầu mỏ với Trung Quốc. Theo báo cáo của Reuters vào tháng 3 năm 2025, đây là nỗ lực chiến lược nhằm lách lệnh trừng phạt của phương Tây.

Mô hình giao dịch tương đối đơn giản. Người mua Trung Quốc chuyển tiền tệ trong nước, chẳng hạn như nhân dân tệ, cho một bên trung gian, nơi chuyển đổi thành stablecoin hoặc các tài sản kỹ thuật số khác. Tài sản sau đó được chuyển cho các nhà xuất khẩu của Nga, những người sẽ chuyển đổi số tiền này thành rúp. Bằng cách loại trừ các trung gian tài chính phương Tây, quá trình này làm giảm rủi ro trừng phạt và tăng cường khả năng phục hồi giao dịch.

Trong số các tài sản kỹ thuật số được sử dụng trong các giao dịch này, stablecoin đóng vai trò đặc biệt quan trọng. Mặc dù Bitcoin và Ethereum đôi khi vẫn được sử dụng, nhưng tính biến động giá của chúng khiến chúng không phù hợp cho các giao dịch lớn. Ngược lại, các đồng tiền ổn định như USDT có giá ổn định, tính thanh khoản cao và dễ chuyển nhượng, những phẩm chất hỗ trợ vai trò ngày càng tăng của chúng trong các giao dịch xuyên biên giới trong môi trường hạn chế.

Điều đáng chú ý là Trung Quốc vẫn tiếp tục áp đặt những hạn chế nghiêm ngặt đối với việc sử dụng tiền điện tử trong nước. Tuy nhiên, các nhà chức trách dường như chấp nhận giao dịch stablecoin trong bối cảnh giao dịch năng lượng với Nga. Mặc dù không được chính thức xác nhận, sự khoan dung có chọn lọc này phản ánh những ưu tiên thực tế, đặc biệt là nhu cầu duy trì chuỗi cung ứng hàng hóa trong bối cảnh áp lực địa chính trị.

Lập trường kép này — kết hợp sự thận trọng của cơ quan quản lý với sự tham gia thực tế — nêu bật một xu hướng: ngay cả trong các chế độ hạn chế chính thức, tài sản kỹ thuật số vẫn đang được áp dụng một cách âm thầm vì tính thực tiễn trong hoạt động của chúng. Đối với Trung Quốc, các giải pháp thanh toán dựa trên stablecoin là giải pháp giúp bỏ qua hệ thống ngân hàng truyền thống, giảm sự phụ thuộc vào đồng đô la Mỹ và bảo vệ tính liên tục của hoạt động thương mại.

Nguồn: Chainalysis

Nga không phải là trường hợp cá biệt. Các quốc gia bị trừng phạt khác, chẳng hạn như Iran và Venezuela, cũng đã chuyển sang sử dụng stablecoin để duy trì thương mại quốc tế. Những ví dụ này cho thấy stablecoin đang ngày càng được sử dụng rộng rãi như một công cụ để duy trì hoạt động kinh doanh trong môi trường có hạn chế về mặt chính trị.

Ngay cả khi lệnh trừng phạt được nới lỏng theo thời gian, các giải pháp thanh toán dựa trên stablecoin vẫn có khả năng tiếp tục được sử dụng. Những lợi thế về mặt hoạt động—giao dịch nhanh hơn và chi phí thấp hơn—là rất đáng kể. Khi sự ổn định giá cả ngày càng trở thành yếu tố quan trọng trong thương mại xuyên biên giới, nhiều quốc gia dự kiến ​​sẽ đẩy mạnh thảo luận về việc áp dụng stablecoin.

3. Động lực phát triển của Stablecoin toàn cầu: Cập nhật về quy định và chuyển đổi thể chế Sau khi Hoa Kỳ đóng băng các ví điện tử liên quan đến nền tảng giao dịch bị trừng phạt Garantex, các quan chức Bộ Tài chính Nga đã kêu gọi phát triển một loại tiền ổn định được hỗ trợ bằng đồng rúp — một giải pháp thay thế trong nước giúp giảm sự phụ thuộc vào các đơn vị phát hành nước ngoài và bảo vệ các giao dịch trong tương lai khỏi sự kiểm soát bên ngoài.

Ngoài Nga, một số quốc gia khác cũng đang đẩy nhanh quá trình khám phá việc áp dụng stablecoin. Trong khi động cơ chính của Nga là tránh các lệnh trừng phạt bên ngoài thì nhiều quốc gia khác lại coi stablecoin là công cụ để tăng cường chủ quyền tiền tệ hoặc phản ứng hiệu quả hơn với những thay đổi về địa chính trị. Sức hấp dẫn của chúng còn nằm ở tiềm năng chuyển tiền xuyên biên giới nhanh hơn và rẻ hơn, làm nổi bật vai trò của stablecoin như động lực hiện đại hóa cơ sở hạ tầng tài chính.

Thái Lan: Vào tháng 3 năm 2025, SEC Thái Lan đã chấp thuận các giao dịch USDT và USDC.

Thái Lan: Vào tháng 3 năm 2025, Ủy ban Chứng khoán và Giao dịch Thái Lan đã chấp thuận các giao dịch USDT và USDC.

Nhật Bản: Vào tháng 3 năm 2025, SBI VC Trade đã hợp tác với Circle để ra mắt USDC, đồng tiền đã nhận được sự chấp thuận theo quy định từ Cơ quan Dịch vụ Tài chính Nhật Bản (JFSA).

Singapore: Vào tháng 8 năm 2023, một khuôn khổ quản lý dành cho các loại tiền ổn định đơn vị tiền tệ (được neo theo đồng đô la Singapore hoặc một loại tiền tệ G10) đã được thiết lập, cho phép các ngân hàng và tổ chức phi ngân hàng phát hành chúng.

Hồng Kông: Dự luật Stablecoin được công bố vào tháng 12 năm 2024, yêu cầu các đơn vị phát hành phải có giấy phép từ Cơ quan Tiền tệ Hồng Kông; quá trình thử nghiệm quy định đang được tiến hành.

Hoa Kỳ: Chưa có luật toàn diện nào. Vào tháng 4 năm 2025, SEC tuyên bố rằng các loại tiền ổn định được hỗ trợ đầy đủ như USDC và USDT không phải là chứng khoán. Vào tháng 3 năm 2025, Đạo luật GENIUS được Ủy ban Ngân hàng Thượng viện thông qua nhằm mục đích quản lý các loại tiền ổn định trong thanh toán. USDC và USDT vẫn được sử dụng rộng rãi.

Hàn Quốc: Các ngân hàng trong nước lớn đang chuẩn bị phát hành chung đồng tiền ổn định won Hàn Quốc đầu tiên.

Những diễn biến này cho thấy hai xu hướng chính. Đầu tiên, quy định về stablecoin đã vượt ra ngoài các cuộc thảo luận mang tính khái niệm, khi các chính phủ tích cực định hình các thông số pháp lý và hoạt động của nó. Thứ hai, sự phân hóa về mặt địa lý đang hình thành. Các quốc gia như Nhật Bản và Singapore đang thúc đẩy việc tích hợp stablecoin theo quy định, trong khi những quốc gia khác như Thái Lan đang thực hiện các biện pháp chặt chẽ hơn để bảo vệ kiểm soát tiền tệ trong nước.

Bất chấp sự chia rẽ này, thế giới vẫn công nhận rộng rãi rằng stablecoin đang trở thành một phần cố định của cơ sở hạ tầng tài chính toàn cầu. Một số quốc gia coi đây là thách thức đối với tiền tệ có chủ quyền, trong khi những quốc gia khác coi đây là công cụ thanh toán nhanh hơn và hiệu quả hơn cho thương mại toàn cầu. Do đó, stablecoin ngày càng trở nên quan trọng hơn trong các lĩnh vực quản lý, thể chế và thương mại.

4. Stablecoin không phải là biện pháp tạm thời — chúng là một lớp cơ sở hạ tầng tài chính mới

Việc sử dụng ngày càng nhiều stablecoin trong các giao dịch xuyên biên giới phản ánh sự thay đổi cơ bản trong cơ sở hạ tầng tài chính, không chỉ là nỗ lực nhằm lách luật. Ngay cả những quốc gia vốn hoài nghi về tiền điện tử, chẳng hạn như Trung Quốc và Ấn Độ, cũng đã bắt đầu sử dụng stablecoin gián tiếp trong giao dịch hàng hóa chiến lược và trực tiếp trải nghiệm tiện ích thực tế của chúng.

Sự phát triển này vượt ra ngoài mục đích lách lệnh trừng phạt. Những gì bắt đầu như các thử nghiệm ở cấp độ bán lẻ đã phát triển thành sự tích hợp ở cấp độ tổ chức và thậm chí là cấp độ quốc gia, khiến stablecoin trở thành một trong số ít cải tiến blockchain chứng minh được sự phù hợp thực sự giữa sản phẩm và thị trường. Do đó, stablecoin ngày càng được coi là một phần hợp pháp của hệ thống tài chính hiện đại thay vì là công cụ cho các hoạt động bất hợp pháp.

Các tổ chức coi stablecoin là yếu tố cấu trúc của kiến ​​trúc tài chính tương lai—thay vì các giải pháp tạm thời—có thể là những tổ chức dẫn đầu làn sóng đổi mới tài chính tiếp theo. Ngược lại, những tổ chức trì hoãn sự tham gia có nguy cơ phải thích nghi thụ động với các tiêu chuẩn do người khác đặt ra. Do đó, các nhà hoạch định chính sách và lãnh đạo tài chính phải hiểu bản chất của stablecoin và tiềm năng dài hạn của chúng, đồng thời xây dựng các chiến lược phù hợp với hướng phát triển của hệ thống tài chính toàn cầu.