Tác giả: b10c, nhà phát triển Bitcoin; Người dịch: AIMan@Golden Finance

Bài viết này khám phá mức độ tập trung hóa của hoạt động khai thác Bitcoin vào năm 2025 bằng cách phân tích thị phần sức mạnh tính toán của năm nhóm khai thác lớn hiện tại. Bài viết đề xuất một chỉ số tập trung khai thác và được cập nhật bằng cách sử dụng nhóm khai thác proxy từ AntPool và các công ty tương tự. Chỉ số cho thấy rằng hoạt động khai thác Bitcoin hiện đang có tính tập trung cao, với sáu nhóm khai thác khai thác hơn 95% số khối.

Trong bối cảnh khai thác Bitcoin hiện tại, hầu như toàn bộ sức mạnh tính toán đều được kiểm soát bởi một số nhóm khai thác lớn, chịu trách nhiệm tạo ra các mẫu khối. Các nhóm khai thác này kiểm soát giao dịch nào được đưa vào khối của họ và giao dịch nào bị loại trừ. Miễn là các nhóm khai thác này không thông đồng và quyết định kiểm duyệt các giao dịch thì điều này sẽ không gây tổn hại đến khả năng chống kiểm duyệt của Bitcoin. Tuy nhiên, điều này cũng đặt ra câu hỏi: có bao nhiêu nhà sản xuất mẫu khối khác nhau? Cuộc tấn công 51% nổi tiếng xảy ra khi một thợ đào hoặc nhóm khai thác duy nhất kiểm soát hơn một nửa sức mạnh tính toán và có thể vượt trội hơn tất cả các thợ đào khác bằng cách khai thác trên chuỗi của riêng họ. Tuy nhiên, ngay cả khi một nhóm khai thác chỉ có 40% hashrate, thì nhóm đó vẫn có khoảng 50% cơ hội vượt trội hơn tất cả các nhóm khai thác khác trong vòng sáu khối. Nhóm khai thác nào chiếm 40% hashrate hiện nay? Nhìn chung, hoạt động khai thác Bitcoin hiện nay tập trung như thế nào? Đặc biệt trong trường hợp của một nhóm khai thác proxy giả định, một nhóm khai thác nhỏ hơn sẽ ủy thác các nhiệm vụ khai thác cho một nhóm lớn hơn trong khi ghi tên của mình vào giao dịch coinbase.

Bài viết này thảo luận về vấn đề tập trung khai thác Bitcoin trong hai phần. Phần đầu tiên phân tích thông tin nhóm khai thác có trong giao dịch Coinbase. Phần thứ hai xem xét một nhóm khai thác proxy giả định. Cả hai phần đều hiển thị các nhóm khai thác lớn nhất hiện tại và chỉ số tập trung khai thác.

Đo lường mức độ tập trung bằng cách tính thẻ Coinbase

Các nhóm khai thác thường để lại thẻ ASCII trong các giao dịch coinbase của họ. Ví dụ, nhóm khai thác F2Pool chứa thẻ /F2Pool/. Ngoài ra, các nhóm khai thác thường sử dụng lại địa chỉ đầu ra coinbase của họ. Bộ dữ liệu của các mã định danh này có thể được sử dụng để tìm ra nhóm khai thác nào đã khai thác một khối. Trong bài viết này, tôi đã sử dụng bộ dữ liệu bitcoin-data/mining-pools. Để đo lường tỷ lệ hashrate, tôi đã tính toán số khối được khai thác mỗi ngày cho mỗi nhóm khai thác và chia cho tổng số khối được khai thác mỗi ngày. Dữ liệu hiển thị được tính trung bình bằng cách sử dụng đường trung bình động 31 ngày.

Tỷ lệ sức mạnh tính toán của năm nhóm khai thác hàng đầu

Hiện tại, năm nhóm khai thác hàng đầu là Foundry (30%), AntPool (19%), ViaBTC (14,5%), F2Pool (10%) và MARA Pool (5%). Trong số đó, MARA Pool là nhóm khai thác trẻ nhất, chỉ mới thành lập vào tháng 5 năm 2021. Ngoài ra, đây là nhóm khai thác tư nhân duy nhất trong năm nhóm hàng đầu. Vào cuối năm 2020, Foundry bắt đầu khai thác những khối đầu tiên. Sau một năm hoạt động, Foundry đã vượt qua các nhóm khai thác khác để trở thành nhóm khai thác lớn nhất, chiếm khoảng 17% sức mạnh tính toán của toàn bộ mạng lưới. Hơn một năm sau, vào tháng 1 năm 2023, sức mạnh tính toán của Foundry đã đạt tới 30% số tiền và vẫn duy trì ở mức này. Sức mạnh tính toán của AntPool, một nhóm khai thác thuộc sở hữu của nhà sản xuất máy khai thác ASIC Bitmain, đã tăng từ khoảng 10% vào năm 2020 lên hơn 25% vào năm 2024, sau đó lại giảm xuống dưới 20% vào cuối năm 2024. Năm ngoái, ViaBTC đã vượt qua F2Pool trong cuộc cạnh tranh giành vị trí thứ ba.

Hiện tại, lớn nhấthai nhóm khai thác chiếm hơn 50% sức mạnh tính toán, tiếp theo là nhóm thứ ba và thứ tư, cùng chiếm 25%. Nói cách khác, 75% sức mạnh tính toán được kiểm soát bởi bốn nhóm khai thác. Để hiểu rõ hơn về điều này, chỉ số nồng độ khai thác sau đây có thể giúp ích.

Chỉ số tập trung khai thác

Để đo lường mức độ tập trung khai thác Bitcoin theo thời gian, Chỉ số tập trung khai thác hiển thị tỷ lệ băm kết hợp của 2, 3, 4, 5 và 6 nhóm khai thác hàng đầu. Giá trị càng cao thì mức độ tập trung càng cao.

Ví dụ, vào tháng 5 năm 2017, hashrate kết hợp của hai nhóm khai thác hàng đầu là dưới 30% và hashrate kết hợp của sáu nhóm khai thác hàng đầu là dưới 65%. Vào thời điểm đó, hoạt động khai thác Bitcoin đã đạt đến mức độ phi tập trung nhất trong lịch sử khai thác nhóm. Điều này hoàn toàn trái ngược với tình hình vào tháng 12 năm 2023, khi hai nhóm khai thác hàng đầu kiểm soát hơn 55% hashrate, trong khi sáu nhóm khai thác hàng đầu kiểm soát 90% hashrate. So với giai đoạn từ năm 2019 đến năm 2022, khi hai nhóm khai thác hàng đầu kiểm soát khoảng 35% tổng sức mạnh tính toán của mạng và sáu nhóm khai thác hàng đầu kiểm soát khoảng 75% sức mạnh tính toán, thì mức độ khai thác Bitcoin hiện tại tập trung hơn nhiều.

Đo lường mức độ tập trung trong kỷ nguyên nhóm proxy

Người ta nhận thấy rằng AntPool và nhiều nhóm khai thác nhỏ hơn phát hành các mẫu khối rất giống nhau. Người ta suy đoán rằng các nhóm khai thác nhỏ hơn này là các nhóm proxy của AntPool, nghĩa là chúng chuyển tiếp các hoạt động khai thác của AntPool nhưng thay đổi thẻ coinbase và địa chỉ thành của riêng chúng. Điều này khiến ước tính hashrate dựa trên thẻ và địa chỉ coinbase trở nên không chính xác. Tỷ lệ hashrate của AntPool bị đánh giá thấp vì các khối được giao cho những thợ đào nhỏ hơn. Tuy nhiên, AntPool và những công ty khai thác nhỏ hơn (gọi chung là “AntPool & friends”) có thể được tính là một nhóm khai thác lớn bao gồm nhiều nhóm khai thác. Người ta chỉ có thể cho rằng nhóm nào thuộc về nhóm “AntPool & friends” và không rõ họ tham gia nhóm khi nào. Tính đến thời điểm viết bài, các nhóm khai thác sau đây được coi là một phần của nhóm AntPool & friends: AntPool, Poolin, CloverPool, Braiins, Ultimus Pool, Binance Pool, SecPool, SigmaPool, Rawpool, Luxor, Mining Squared. SpiderPool hiện không được coi là proxy của AntPool do không có đủ bằng chứng.

Chia sẻ hashrate của “AntPool và những người bạn”

Biểu đồ này giả định rằng tất cả các nhóm khai thác được coi là “AntPool và những người bạn” đều thuộc liên minh kể từ năm 2023. Vì giả định này vẫn chưa được xác nhận nên chia sẻ hashrate được giả định cho toàn bộ năm 2023 có phần hơi quá mức. Tuy nhiên, dữ liệu năm 2024 có thể chính xác hơn khi “AntPool và các đồng minh” chiếm khoảng 40% tổng sức mạnh tính toán của mạng. Trong khi AntPool và các công ty khác có tỷ lệ hashrate cao hơn Foundry trong hai năm qua, Foundry dường như đã tăng trưởng 5% vào đầu năm 2025, trong khi tỷ lệ của AntPool và các công ty khác đã giảm 5%. Xu hướng đó dường như đang đảo ngược khi AntPool và các công ty tương tự lại tiếp tục phát triển.

Do AntPool và các công ty tương tự có tỷ lệ hashrate cao hơn từ 10% đến 15% so với biểu đồ Chỉ số tập trung khai thác trước đây nên việc xem xét lại chỉ số này là điều đáng làm.

Chỉ số tập trung khai thác xem xét “AntPool và những người bạn”

Chỉ số tập trung khai thác bao gồm AntPool và những người bạn cho thấy rằng trong hai năm qua, “AntPool và những người bạn” và Foundry đã kiểm soát 60% đến 70% sức mạnh tính toán. Tuy nhiên, điều tệ hơn nữa là 96% đến 99% khối được khai thác chỉ bởi sáu nhóm khai thác. Những dữ liệu này cho thấy hoạt động khai thác Bitcoin tập trung cao độ ở một số nhóm khai thác tạo ra các mẫu.

Bitcoin cần một nhóm khai thác nhỏ như MARA Pool chiếm 5% sức mạnh tính toán. Một số công ty khai thác lớn của Hoa Kỳ có thể rời Foundry và bắt đầu khai thác độc lập bằng sức mạnh tính toán của họ. Ngoài ra, bằng cách chuyển hashrate sang các nhóm khai thác như Ocean (<1%) hoặc DEMAND (0%), thợ đào có thể xây dựng mẫu khai thác của riêng mình, giúp tăng tính phi tập trung của hoạt động khai thác Bitcoin. Sẽ rất hữu ích nếu nhiều cá nhân và thợ đào nhỏ có thể đào tại nhà, tuy nhiên, sức mạnh tính toán của hoạt động đào tại nhà vẫn chưa đáng kể so với sức mạnh tính toán công nghiệp.

Một số sự thật:

Có bao nhiêu nhà sản xuất mẫu khối khác nhau?

Chúng tôi không có cách nào để biết, nhưng chúng tôi biết rằng sáu nhà sản xuất mẫu khối khai thác hơn 95% các khối.

Có nhóm khai thác nào hiện đang sở hữu 40% sức mạnh tính toán không?

Không, nhưng ước tính AntPool và các công ty tương tự kiểm soát khoảng 40% hashrate của mạng vào năm 2023 và trong suốt nửa đầu năm 2024. Foundry sở hữu khoảng 35% hashrate vào đầu năm 2025. Hiện tại, AntPool và Foundry mỗi bên sở hữu hơn 30% sức mạnh tính toán.

Hoạt động khai thác Bitcoin hiện nay tập trung như thế nào?

Theo Chỉ số tập trung khai thác, hoạt động khai thác Bitcoin đã đạt đến trạng thái phi tập trung nhất vào tháng 5 năm 2017. 2019-2022 cũng là giai đoạn tốt. Bắt đầu từ năm 2023, hoạt động khai thác Bitcoin ngày càng trở nên tập trung, đặc biệt là do các nhóm khai thác lớn như Foundry và các nhóm khai thác proxy như AntPool thúc đẩy.