Bài viết dài 20.000 từ tiết lộ câu chuyện bên trong vụ bắt giữ các giám đốc điều hành của Binance: một trò chơi vương quyền

Tác giả: Andy Greenberg Người dịch: BitpushNews Tracy, Alvin

Là một đặc vụ liên bang Hoa Kỳ, Tigran Gambaryan đã đi tiên phong trong các cuộc điều tra tiền điện tử hiện đại. Sau đó tại Binance, anh bị kẹt giữa sàn giao dịch tiền điện tử lớn nhất thế giới và một chính phủ quyết tâm bắt anh phải trả giá.

Lúc 8 giờ sáng ngày 23 tháng 3 năm 2024, Tigran Gambaryan thức dậy trên ghế sofa của mình ở Abuja, Nigeria, nơi anh đã ngủ gật kể từ sau buổi cầu nguyện trước bình minh. Những ngôi nhà xung quanh anh, nơi thường ồn ào với tiếng máy phát điện gần đó, giờ đây yên tĩnh đến kỳ lạ. Trong sự im lặng đó, thực tế phũ phàng về hoàn cảnh của Gambaryan đã ùa về với anh vào mỗi buổi sáng trong gần một tháng: Anh và đồng nghiệp Nadeem Anjarwalla tại công ty tiền điện tử Binance đang bị bắt làm con tin, không được phép sử dụng hộ chiếu của chính họ. Họ đang bị giam giữ dưới sự bảo vệ của quân đội trong một khu nhà có hàng rào thép gai thuộc sở hữu của chính phủ Nigeria.

Gambaryan đứng dậy khỏi ghế sofa. Người đàn ông Mỹ gốc Armenia 39 tuổi này mặc áo phông trắng, có thân hình rắn chắc, cơ bắp và cánh tay phải của anh được bao phủ bởi hình xăm Chính thống giáo. Ông thường cạo trọc đầu, nhưng bộ râu đen được cắt tỉa gọn gàng của ông lại ngắn và lởm chởm vì đã không cạo râu trong một tháng. Gambaryan đến gần đầu bếp của khu nhà và hỏi liệu cô ấy có thể mua cho anh ta một ít thuốc lá không. Sau đó, anh bước vào sân trong của ngôi nhà và bắt đầu đi đi lại lại một cách bồn chồn, gọi điện cho luật sư và những người liên hệ khác của Binance và tiếp tục những nỗ lực hàng ngày của mình để, như anh nói, "sửa chữa triệt để chuyện này".

Chỉ một ngày trước đó, hai nhân viên của Binance và công ty tiền điện tử khổng lồ của họ đã được thông báo rằng họ sắp bị buộc tội trốn thuế. Hai người đàn ông này dường như bị kẹt giữa một cuộc xung đột quan liêu giữa một chính phủ nước ngoài vô trách nhiệm và một bên tham gia gây tranh cãi nhất trong nền kinh tế tiền điện tử. Bây giờ, họ không chỉ bị giam giữ trái ý muốn mà không thấy hồi kết mà còn bị buộc tội là tội phạm.

Gambaryan nói chuyện điện thoại hơn hai giờ, và sân trong bắt đầu nóng bừng lên vì ánh mặt trời mọc. Khi anh cuối cùng cúp điện thoại và trở về nhà, anh vẫn không thấy bóng dáng Anjarwalla đâu. Anjarwalla đã đến nhà thờ Hồi giáo địa phương để cầu nguyện trước bình minh sáng hôm đó, cùng với một người chăm sóc luôn theo dõi anh chặt chẽ. Khi Anjarwalla quay lại bên trong, anh ta nói với Gambaryan rằng anh ta sẽ quay lại lầu trên để ngủ.

Đã vài giờ trôi qua kể từ đó, nên Gambaryan lên phòng ngủ ở tầng hai để kiểm tra đồng nghiệp của mình. Anh mở cửa và thấy Anjarwalla dường như đang ngủ, hai chân thò ra khỏi tấm ga trải giường. Gambaryan gọi anh ta ở cửa nhưng không nhận được phản hồi. Có lúc, anh lo rằng Anjarwalla có thể lại lên cơn hoảng loạn - vị giám đốc điều hành trẻ tuổi người Anh-Kenya của Binance đã ngủ trên giường của Gambaryan trong nhiều ngày, quá lo lắng để ngủ một mình.

Gambaryan bước qua căn phòng tối tăm—ông nghe nói rằng người quản lý ngôi nhà do chính phủ quản lý đang chậm thanh toán hóa đơn tiền điện và máy phát điện thì thiếu dầu diesel, nên tình trạng mất điện cả ngày là chuyện thường xuyên—và đặt tay lên chăn. Kỳ lạ thay, tấm chăn lún xuống như thể không có cơ thể người thực sự nào ở bên dưới.

Gambaryan kéo tấm khăn trải giường ra. Anh ta tìm thấy một chiếc áo phông bên trong có nhét một chiếc gối. Anh nhìn xuống bàn chân mình thò ra khỏi chăn và thấy rằng đó thực ra là một chiếc tất có chứa một chai nước bên trong.

Gambaryan không gọi lại cho Anjarwalla nữa và cũng không khám xét ngôi nhà. Anh ta đã biết rằng các đồng nghiệp Binance và bạn tù của anh ta đã trốn thoát. Anh ấy cũng nhận ra ngay rằng tình hình của mình sắp trở nên tồi tệ hơn. Anh ấy không biết rằng mọi chuyện sẽ trở nên tồi tệ hơn - rằng anh ấy sẽ phải ngồi tù ở Nigeria, bị buộc tội rửa tiền, có thể bị phạt 20 năm tù, bị từ chối chăm sóc y tế ngay cả khi sức khỏe của anh ấy suy giảm đến mức gần chết, trong khi bị sử dụng như một con tốt trong một kế hoạch tống tiền bằng tiền điện tử trị giá hàng tỷ đô la.

Lúc đó, anh chỉ ngồi im lặng trên giường, trong bóng tối, cách nhà 6.000 dặm, suy ngẫm về sự thật rằng giờ đây anh hoàn toàn đơn độc.

TIGRAN GAMBARYAN Cơn ác mộng ngày càng sâu sắc của Nigeria bắt nguồn, ít nhất là một phần, từ cuộc xung đột đã diễn ra trong mười lăm năm. Kể từ khi Satoshi Nakamoto bí ẩn tiết lộ Bitcoin với thế giới vào năm 2009, tiền điện tử đã hứa hẹn một loại chén thánh tự do: tiền kỹ thuật số không bị bất kỳ chính phủ nào kiểm soát, không bị lạm phát và có thể lưu thông qua biên giới mà không bị trừng phạt, như thể nó tồn tại ở một chiều không gian hoàn toàn khác. Tuy nhiên, thực tế hiện nay là tiền điện tử đã trở thành một ngành công nghiệp trị giá hàng nghìn tỷ đô la, phần lớn được điều hành bởi các tập đoàn có văn phòng sang trọng và các giám đốc điều hành được trả lương cao — và các cơ quan pháp lý và thực thi pháp luật ở các quốc gia này có thể gây áp lực lên các công ty tiền điện tử và nhân viên của họ giống như họ làm với bất kỳ ngành công nghiệp thực tế nào khác.

Trước khi trở thành một trong những nạn nhân nổi tiếng nhất thế giới của cuộc xung đột giữa công nghệ tài chính bất ổn và cơ quan thực thi pháp luật toàn cầu, Gambaryan đã hiện thân cho cuộc xung đột đó theo một cách khác: trở thành một trong những chuyên gia thực thi pháp luật tiền điện tử hiệu quả và sáng tạo nhất thế giới. Trong một thập kỷ trước khi gia nhập Binance vào năm 2021, Gambaryan từng là đặc vụ của Cục Điều tra Hình sự thuộc Sở Thuế vụ (IRS-CI), nơi ông thực hiện công tác thực thi pháp luật cho cơ quan thuế. Khi còn làm việc tại IRS-CI, Gambaryan đã tiên phong trong công nghệ theo dõi tiền điện tử và xác định nghi phạm bằng cách phân tích chuỗi khối Bitcoin. Với chiến thuật "theo dõi tiền" này, ông đã phá vỡ từng âm mưu tội phạm mạng và hoàn toàn lật đổ huyền thoại về tính ẩn danh của Bitcoin.

Bắt đầu từ năm 2014, Gambaryan là người theo dõi Bitcoin sau khi FBI đánh sập chợ ma túy trực tuyến Silk Road, vạch trần hai đặc vụ liên bang tham nhũng đã đánh cắp hơn 1 triệu đô la trong khi điều tra thị trường này — lần đầu tiên bằng chứng blockchain được đưa vào bản cáo trạng hình sự. Trong những năm tiếp theo, Gambaryan đã giúp truy tìm số Bitcoin trị giá 500 triệu đô la bị đánh cắp từ Mt. Gox, sàn giao dịch tiền điện tử đầu tiên, và cuối cùng xác định được một nhóm tin tặc người Nga đứng sau vụ trộm.

Năm 2017, Gambaryan đã hợp tác với công ty khởi nghiệp phân tích chuỗi khối Chainalysis để tạo ra phương pháp theo dõi Bitcoin bí mật giúp tìm ra và giúp FBI thu giữ máy chủ lưu trữ AlphaBay. AlphaBay là một chợ đen tội phạm ước tính lớn hơn Silk Road gấp 10 lần. Vài tháng sau, Gambaryan đóng vai trò chủ chốt trong việc đánh sập mạng lưới video lạm dụng tình dục trẻ em Welcome to Video được tài trợ bằng tiền điện tử, đây là thị trường lớn nhất thuộc loại này cho đến nay. Chiến dịch này đã bắt giữ 337 người dùng trên toàn thế giới và giải cứu được 23 trẻ em.

Cuối cùng, vào năm 2020, Gambaryan và một nhân viên IRS-CI khác đã theo dõi và thu giữ gần 70.000 bitcoin đã bị tin tặc đánh cắp khỏi Silk Road nhiều năm trước. Theo giá hiện tại, số bitcoin đó có giá trị 7 tỷ đô la, khiến chúng trở thành khoản tịch thu hình sự lớn nhất của bất kỳ loại tiền tệ nào chảy vào Kho bạc Hoa Kỳ trong lịch sử.

“Ông ấy có liên quan đến hầu hết các vụ án tiền điện tử lớn nhất vào thời điểm đó,” Will Frentzen, cựu công tố viên Hoa Kỳ từng làm việc chặt chẽ với Gambaryan và truy tố các tội ác mà ông phát hiện, cho biết. “Ông ấy rất sáng tạo trong các cuộc điều tra của mình, tiếp cận chúng theo những cách mà nhiều người chưa từng nghĩ tới và rất vị tha trong cách ông ấy nhận công lao.” Trong cuộc chiến chống tội phạm tiền điện tử, Frentzen cho biết, “Tôi không nghĩ bất kỳ ai có tác động lớn hơn ông ấy đến lĩnh vực này.”

Sau sự nghiệp lẫy lừng đó, Gambaryan chuyển sang khu vực tư nhân, một quyết định khiến nhiều đồng nghiệp cũ trong chính phủ của ông bị sốc. Ông trở thành người đứng đầu nhóm điều tra của Binance. Binance là một sàn giao dịch tiền điện tử lớn xử lý hàng chục tỷ đô la giao dịch mỗi ngày và nổi tiếng là không quan tâm đến việc người dùng có vi phạm pháp luật hay không.

Khi Gambaryan gia nhập Binance vào mùa thu năm 2021, công ty này đã là đối tượng bị Bộ Tư pháp Hoa Kỳ điều tra. Cuối cùng, cuộc điều tra cho thấy Binance đã xử lý hàng tỷ đô la trong các giao dịch vi phạm luật chống rửa tiền và lách luật trừng phạt quốc tế đối với Iran, Cuba, Syria và khu vực Ukraine do Nga chiếm đóng. Bộ Tư pháp cũng lưu ý rằng công ty này đã trực tiếp xử lý hơn 100 triệu đô la giao dịch tiền điện tử từ thị trường tội phạm web đen Hydra của Nga và trong một số trường hợp, nguồn tiền bao gồm việc bán tài liệu lạm dụng tình dục trẻ em và tài trợ cho các tổ chức khủng bố được chỉ định.

Một số đồng nghiệp cũ của Gambaryan đã bày tỏ sự không hài lòng với sự thay đổi nghề nghiệp của ông, thậm chí còn nghĩ rằng ông đang "bán mình cho kẻ thù". Tuy nhiên, Gambaryan tin rằng anh thực sự đang đảm nhận vai trò quan trọng nhất trong sự nghiệp của mình. Là một phần trong nỗ lực của Binance nhằm làm trong sạch hình ảnh của mình sau nhiều năm mở rộng nhanh chóng, Gambaryan đã thành lập một nhóm điều tra mới trong công ty, tuyển dụng nhiều đặc vụ hàng đầu từ IRS-CI và các cơ quan thực thi pháp luật khác trên khắp thế giới, đồng thời giúp Binance phát triển sự hợp tác chưa từng có với các cơ quan thực thi pháp luật.

Gambaryan cho biết nhóm của ông đã giúp giải quyết các vụ lạm dụng tình dục trẻ em, khủng bố và tội phạm có tổ chức trên toàn thế giới bằng cách phân tích dữ liệu với khối lượng giao dịch vượt quá tổng khối lượng giao dịch của các Sở giao dịch chứng khoán New York, London và Tokyo cộng lại. Chúng tôi đã hỗ trợ hàng ngàn trường hợp trên khắp thế giới. Nó cũng không bảo vệ nó khỏi hậu quả của hành vi tội phạm trong quá khứ của nó. rời đi; "> Hoa Kỳ là quốc gia duy nhất có mối hận thù với Binance. Vào đầu năm 2024, Nigeria cũng đã bắt đầu đổ lỗi cho công ty, không chỉ về các vi phạm tuân thủ mà nó thừa nhận trong Thỏa thuận biện hộ của Hoa Kỳ, mà còn bởi vì Binance Nó bị cáo buộc làm trầm trọng thêm sự mất giá của đồng tiền Nigeria, naira. Từ cuối năm 2023 đến đầu năm 2024, naira đã mất gần 70% giá trị và người Nigeria đã vội vã chuyển đổi đồng tiền quốc gia của họ sang tiền điện tử, đặc biệt là "stablecoin" được neo theo đô la Mỹ.

Amaka Anku, giám đốc khu vực châu Phi của Eurasia Group, cho biết lý do thực sự khiến đồng naira mất giá là do chính phủ của Tổng thống mới Bola Tinubu của Nigeria đã nới lỏng các hạn chế về tỷ giá hối đoái giữa đồng naira và đô la Mỹ, và dự trữ ngoại hối của Ngân hàng Trung ương Nigeria thấp ngoài dự kiến. Tuy nhiên, khi đồng naira bắt đầu mất giá, tiền điện tử lại trở thành phương thức bán đồng naira không được quản lý, làm gia tăng thêm áp lực mất giá. “Bạn không thể nói Binance hay bất kỳ sàn giao dịch tiền điện tử nào trực tiếp gây ra sự mất giá này”, Anku nói, “nhưng họ chắc chắn đã làm trầm trọng thêm quá trình này”.

Trong nhiều năm, những người ủng hộ tiền điện tử đã hình dung rằng phát minh của Satoshi sẽ cung cấp nơi trú ẩn an toàn cho công dân của các quốc gia đang phải đối mặt với khủng hoảng lạm phát. Khoảnh khắc đó cuối cùng đã đến và chính phủ Nigeria, nền kinh tế lớn nhất Châu Phi, đang vô cùng tức giận. Vào tháng 12 năm 2023, một ủy ban của Quốc hội Nigeria đã yêu cầu những người đứng đầu Binance xuất hiện tại một phiên điều trần ở thủ đô Abuja để giải thích cách họ sửa chữa những sai lầm bị cáo buộc của mình. Để đáp lại, Binance đã triệu tập một phái đoàn Nigeria và như một biểu tượng cho cam kết của công ty trong việc hợp tác với các cơ quan thực thi pháp luật và chính phủ trên toàn thế giới, Tigran Gambaryan, một cựu đặc vụ liên bang và điều tra viên ngôi sao, đã tự nhiên trở thành thành viên của phái đoàn.

Vào tháng 1 năm 2023, Gambaryan vừa đến Abuja trong vài ngày và chuyến đi của anh ấy diễn ra suôn sẻ. Khả năng cung cấp đào tạo điều tra tiền điện tử cho các nhân viên của cơ quan. Khi Gambaryan đến Nigeria, anh được thám tử Olalekan Ogunjobi của EFCC đón tại sân bay. Ogunjobi đã đọc về sự nghiệp của Gambaryan và bày tỏ sự ngưỡng mộ lớn đối với những thành tựu huyền thoại của anh với tư cách là một đặc vụ liên bang. Trong suốt chuyến đi, Ogunjobi đã dùng bữa tối với Gambaryan hầu như mỗi đêm tại khách sạn, Khách sạn Transcorp Hilton ở Abuja. Gambaryan đã chia sẻ với Ogunjobi kinh nghiệm của mình trong các cuộc điều tra tội phạm tiền điện tử, cách xử lý các vụ án, cách thành lập lực lượng đặc nhiệm, v.v. Họ trao đổi rất nhiều kinh nghiệm điều tra. Khi Gambaryan đưa cho Ogunjobi cuốn sách Tracers in the Dark mà ông đã viết để xin chữ ký, Ogunjobi đã yêu cầu ông ký vào cuốn sách.

Một đêm nọ, khi Gambaryan và Ogunjobi đang dùng bữa tại bàn với một nhóm đồng nghiệp của Binance, một nhân viên Binance nhận được cuộc gọi từ luật sư của công ty. Sau lời xã giao, luật sư nói với Gambaryan rằng trên thực tế cuộc gặp với các quan chức Nigeria không hề thân thiện như vẻ bề ngoài. Các quan chức hiện đang yêu cầu 150 triệu đô la để giải quyết các vấn đề của Binance tại Nigeria — và yêu cầu thanh toán bằng tiền điện tử, chuyển trực tiếp vào ví tiền điện tử của các quan chức. Đáng lo ngại hơn nữa, các quan chức ám chỉ rằng nhóm Binance không thể rời khỏi Nigeria cho đến khi có đủ tiền.

Gambaryan quá sốc đến nỗi anh ta thậm chí không có thời gian để giải thích hoặc tạm biệt Ogunjobi. Anh ta vội vã thu dọn đồ đạc của nhân viên Binance, vội vã rời khỏi nhà hàng và quay trở lại phòng họp của Khách sạn Transcorp Hilton để thảo luận về kế hoạch ứng phó tiếp theo. Việc hối lộ trắng trợn này sẽ vi phạm Đạo luật chống tham nhũng ở nước ngoài của Hoa Kỳ. Nếu họ từ chối, họ có thể bị giam giữ vô thời hạn. Cuối cùng, nhóm đã quyết định phương án thứ ba: rời khỏi Nigeria ngay lập tức. Họ đã dành cả đêm trong phòng hội nghị để lên kế hoạch khẩn cấp làm sao để đưa tất cả nhân viên Binance lên tàu nhanh nhất có thể, thay đổi chuyến bay và dời thời gian khởi hành lên sáng hôm sau.

Sáng hôm sau, nhóm Binance tập trung tại tầng hai của khách sạn, đóng gói hành lý và cố gắng tránh đi qua sảnh vì sợ các quan chức Nigeria đang đợi họ ở sảnh và ngăn cản họ rời đi. Chúng tôi đi taxi đến sân bay, hồi hộp đi qua an ninh và lên máy bay trở về nhà một cách suôn sẻ. Không có vấn đề gì xảy ra trong suốt quá trình. Mọi người đều cảm thấy như thể họ vừa thoát khỏi một thảm họa.

Ngay sau khi trở về vùng ngoại ô Atlanta, Gambaryan nhận được cuộc gọi từ Ogunjobi. Gambaryan cho biết Ogunjobi rất thất vọng với những yêu cầu hối lộ nhắm vào nhóm Binance và bị sốc trước hành động của những người Nigeria khác. Ogunjobi khuyên Gambaryan báo cáo vụ hối lộ với chính quyền Nigeria và yêu cầu họ mở cuộc điều tra chống tham nhũng.

Cuối cùng, Ogunjobi đã sắp xếp một cuộc gọi giữa Gambaryan và quan chức EFCC Ahmad Sa’ad Abubakar. Abubakar được giới thiệu là cánh tay phải của Cố vấn An ninh Quốc gia Nigeria, Nuhu Ribadu. Ogunjobi nói với Gambaryan rằng Ribadu là một chiến binh chống tham nhũng và thậm chí đã có bài phát biểu trên TEDx. Hiện tại, Ribadu đã mời Gambaryan đến gặp trực tiếp để giải quyết các vấn đề của Binance tại Nigeria và tìm ra gốc rễ của vụ việc hối lộ.

Gambaryan đã nói với các đồng nghiệp tại Binance về cuộc gọi này và có vẻ như đây là cơ hội để giải quyết những khó khăn của công ty tại Nigeria. Vì vậy, các giám đốc điều hành của Binance và Gambaryan bắt đầu tự hỏi liệu ông có thể sử dụng lời mời này để quay trở lại Nigeria và làm sáng tỏ mối quan hệ ngày càng phức tạp của công ty với chính phủ Nigeria hay không. Mặc dù ý tưởng này nghe có vẻ cực kỳ mạo hiểm - xét cho cùng, họ vừa mới vội vã rời khỏi đất nước chỉ vài tuần trước đó - Gambaryan tin rằng ông đã nhận được lời mời thân thiện từ một viên chức quyền lực và sự bảo đảm cá nhân từ người bạn Ogunjobi. Nhân viên Binance địa phương cũng nói với Gambaryan rằng họ đã xác minh và tin rằng giải pháp này đáng tin cậy.

Gambaryan đã kể với vợ mình là Yuki về vụ hối lộ và lời mời trở về Nigeria. Với cô, lời đề nghị này rõ ràng là rất nguy hiểm. Bà đã nhiều lần yêu cầu Gambaryan không nên đi.

Gambaryan hiện thừa nhận rằng có lẽ ông vẫn còn giữ được tư duy của một điệp viên liên bang Hoa Kỳ - một vai trò đi kèm với cảm giác trách nhiệm và an toàn. Ông nói: “Tôi nghĩ đó là một phần còn sót lại: khi nhiệm vụ gọi, bạn phải làm”. “Tôi đã được yêu cầu đi.”

Vì vậy, trong những gì mà giờ đây ông coi là một trong những quyết định thiếu sáng suốt nhất trong cuộc đời mình, Gambaryan đã thu dọn hành lý, hôn Yuki và hai đứa con của anh, rồi rời đi vào sáng sớm ngày 25 tháng 2 để bắt chuyến bay đến Abuja.

Chuyến đi thứ hai bắt đầu bằng việc đón Ogunjobi tại sân bay, người đã trấn an và an ủi ông trong suốt chặng đường lái xe đến Khách sạn Transcorp Hilton và trong bữa tối. Lần này, Gambaryan chỉ đi cùng giám đốc quốc gia Đông Phi của Binance, Nadeem Anjarwalla, một người Anh-Kenya vừa tốt nghiệp Đại học Stanford và đang sinh con tại nhà ở Nairobi.

Tuy nhiên, khi Gambaryan và Anjarwalla bước vào cuộc họp với các quan chức Nigeria vào ngày hôm sau, họ ngạc nhiên khi thấy Abubakar có mặt cùng với các nhân viên của EFCC và Ngân hàng Trung ương Nigeria. Ngay sau đó, trọng tâm của cuộc họp đã trở nên rõ ràng: đây không phải là cuộc thảo luận về nạn tham nhũng ở Nigeria. Khi bắt đầu cuộc họp, Abubakar đã hỏi về sự hợp tác của Binance với các cơ quan thực thi pháp luật của Nigeria và sau đó chuyển chủ đề sang yêu cầu của EFCC về dữ liệu giao dịch của người dùng Binance Nigeria. Abubakar cho biết Binance chỉ cung cấp dữ liệu của năm ngoái chứ không phải tất cả dữ liệu mà ông yêu cầu. Cảm thấy mình đã bị đột kích, Gambaryan giải thích rằng đây là sự giám sát do yêu cầu vào phút chót và hứa sẽ cung cấp tất cả dữ liệu được yêu cầu sớm nhất có thể. Mặc dù Abubakar có vẻ không vui, cuộc họp vẫn tiếp tục và kết thúc bằng màn trao đổi danh thiếp thân thiện.

Gambaryan và Anjarwalla bị bỏ lại ở hành lang, chờ đợi cuộc hẹn tiếp theo. Một lúc sau, Anjarwalla vào phòng vệ sinh. Khi trở về, ông cho biết đã nghe thấy tiếng ồn giận dữ phát ra từ phòng họp gần đó từ một số quan chức mà ông vừa gặp, Gambaryan nhớ lại lời ông nói.

Sau khi chờ gần hai giờ, Ogunjobi quay lại và dẫn họ vào một phòng họp khác. Gambaryan nhớ lại các viên chức trong phòng họp đều có vẻ nghiêm trang, bầu không khí vô cùng nghiêm túc. Mọi người đều ngồi im lặng, như thể đang chờ đợi ai đó đến - Gambaryan không biết người đó là ai. Anh nhận thấy vẻ sốc trên khuôn mặt Ogunjobi và không thể nhìn vào mắt anh ấy. "Chuyện quái quỷ gì đã xảy ra thế này?" anh tự hỏi.

Lúc này, một người đàn ông trung niên tên là Hamma Adama Bello bước vào phòng. Ông ta là một sĩ quan EFCC, mặc bộ đồ xám, không cạo râu và trông khoảng bốn mươi tuổi. Không chào hỏi hay hỏi han gì, ông ta đặt một tập tài liệu lên bàn và ngay lập tức bắt đầu một lời chỉ trích mà Gambaryan nhớ là: Binance đã “phá hủy nền kinh tế của chúng ta” và tài trợ cho chủ nghĩa khủng bố.

Sau đó, ông ta nói với Gambaryan và Anjarwalla những gì sẽ xảy ra: Họ sẽ được đưa trở lại khách sạn để thu dọn đồ đạc rồi chuyển đến một địa điểm khác, nơi sẽ có nhiều quan chức EFCC và một số nhân viên ngân hàng trung ương hơn cho đến khi Binance bàn giao toàn bộ dữ liệu giao dịch liên quan đến mọi người Nigeria từng sử dụng nền tảng này.

Gambaryan cảm thấy tim mình đập nhanh hơn, và anh ta lập tức nói rằng mình không có thẩm quyền và không thể cung cấp một lượng dữ liệu lớn như vậy - mục đích chuyến đi của anh ta thực chất là để báo cáo vụ hối lộ cho cơ quan của Bello.

Bello có vẻ hơi ngạc nhiên khi nghe về vụ hối lộ, như thể anh ta mới nghe nói đến chuyện này lần đầu tiên, nhưng anh ta nhanh chóng không còn chú ý đến nó nữa. Cuộc họp đã kết thúc. Gambaryan nhanh chóng gửi tin nhắn cho Noah Perlman, giám đốc tuân thủ của Binance, thông báo rằng họ có thể bị giam giữ. Sau đó, các cảnh sát tịch thu điện thoại di động của họ.

Hai người được dẫn ra ngoài đến một chiếc Land Cruiser màu đen có dán phim tối màu trên cửa sổ. Chiếc SUV đưa họ trở lại Khách sạn Transcorp Hilton, nơi họ được đưa đến phòng riêng của mình – Anjarwalla với Bello và một quan chức khác và Gambaryan với Ogunjobi. Họ được yêu cầu thu dọn đồ đạc. “Anh biết chuyện này tệ đến mức nào mà, phải không?” Gambaryan nhớ lại đã nói với Ogunjobi. Ogunjobi, hầu như không thể nhìn thẳng vào mặt anh ta, trả lời, “Tôi biết, tôi biết.” Sau đó, Rand Cruiser thả họ xuống một ngôi nhà lớn, hai tầng trong một khu phức hợp có tường bao quanh với sàn đá cẩm thạch và đủ không gian cho hai nhân viên Binance và một số quan chức EFCC, cũng như một đầu bếp riêng. Sau đó, Gambaryan biết rằng ngôi nhà là nơi ở do chính phủ chỉ định của Cố vấn An ninh Quốc gia Ribadu, nhưng Ribadu đã chọn sống ở nhà riêng của mình và để lại nơi này cho mục đích sử dụng chính thức - trong trường hợp này, là nơi tạm thời để giam giữ họ.

Đêm đó, Bello không đưa ra yêu cầu nào khác. Gambaryan và Anjarwalla được yêu cầu nghỉ ngơi sau khi ăn món hầm Nigeria do đầu bếp của ngôi nhà chế biến. Gambaryan nằm trên giường, lo lắng và gần như hoảng loạn vì anh không có điện thoại di động và không thể liên lạc với thế giới bên ngoài hoặc thậm chí nói cho gia đình biết anh đang ở đâu.

Mãi đến hai giờ sáng, ông mới ngủ thiếp đi, và vài giờ sau, ông thức dậy vì tiếng cầu nguyện của các tín đồ Muezzin vào sáng sớm. Quá lo lắng để nằm trên giường, ông bước ra sân nhà, hút một điếu thuốc và suy ngẫm về hoàn cảnh của mình: Ông là con tin của tội phạm tài chính mà ông đã dành cả cuộc đời để chống lại.

Nhưng ngoài cảm giác trớ trêu này, điều khiến anh cảm thấy choáng ngợp hơn nữa là cảm giác hoàn toàn không biết gì cả. "Chuyện gì sẽ xảy ra với tôi? Yuki sẽ phải trải qua chuyện gì?" Anh nghĩ đến vợ mình, cảm thấy lo lắng. "Chúng ta sẽ ở đây bao lâu?" Gambaryan đứng trong sân hút thuốc cho đến khi mặt trời mọc.

Sau đó là cuộc thẩm vấn.

Bữa sáng đã được đầu bếp chuẩn bị, nhưng Gambaryan không có cảm giác thèm ăn vì quá căng thẳng. Bello ngồi xuống với họ và nói rằng để giải thoát cho họ, Binance sẽ phải bàn giao toàn bộ dữ liệu về người dùng Nigeria và cấm người dùng Nigeria giao dịch ngang hàng. Giao dịch ngang hàng là một tính năng trên nền tảng Binance cho phép các nhà giao dịch đăng quảng cáo bán tiền điện tử dựa trên tỷ giá hối đoái mà họ kiểm soát một phần, điều mà các quan chức Nigeria tin rằng đã góp phần làm đồng naira mất giá.

Ngoài những yêu cầu này, còn có một yêu cầu ngầm khác trong phòng hội nghị: Binance cần phải trả một khoản tiền lớn. Trong khi Gambaryan và Anjarwalla bị giam giữ, người Nigeria đã liên lạc với các giám đốc điều hành của Binance thông qua các kênh bí mật, và công ty biết được rằng họ đang yêu cầu hàng tỷ đô la. Theo những người tham gia đàm phán, các quan chức chính phủ thậm chí còn công khai nói với BBC rằng khoản tiền phạt sẽ lên tới ít nhất 10 tỷ đô la, gấp đôi số tiền dàn xếp cao nhất mà Binance từng trả cho Hoa Kỳ. (Binance đã đề nghị "tiền gửi" dựa trên ước tính nghĩa vụ thuế của công ty tại Nigeria, nhưng những đề xuất đó chưa bao giờ được chấp nhận, theo một số người hiểu rõ vấn đề này. Trong khi đó, một ngày sau khi Gambaryan và Anjarwalla bị bắt giữ, Đại sứ quán Hoa Kỳ đã nhận được một lá thư lạ từ EFCC nêu rằng Gambaryan bị bắt giữ "chỉ vì mục đích đối thoại mang tính xây dựng" và đã "tự nguyện tham gia vào các cuộc đối thoại chiến lược này".

Gambaryan đã nhiều lần giải thích với Bello rằng ông không có quyền lực thực sự đối với các quyết định kinh doanh của Binance và không thể đáp ứng các yêu cầu của ông. Bello không thay đổi giọng điệu sau khi nghe điều này và tiếp tục lời buộc tội dài dòng rằng Binance đã gây ra thiệt hại cho Nigeria và tuyên bố rằng Nigeria phải được bồi thường. Gambaryan nhớ lại rằng Bello đôi khi khoe những khẩu súng mà ông mang theo và cho xem những bức ảnh ông đang tập luyện với FBI ở Quantico, Virginia, như thể để thể hiện thẩm quyền và mối liên hệ của ông với Hoa Kỳ.

Ogunjobi cũng tham gia thẩm vấn. Gambaryan cho biết anh ta ít nói và tôn trọng hơn Bello, nhưng không còn là sinh viên tôn trọng nữa. Khi Gambaryan đề cập đến nhiều cách anh ta đã giúp thực thi pháp luật Nigeria, Ogunjobi trả lời rằng anh ta đã thấy những bình luận trên LinkedIn nói rằng Binance thuê anh ta chỉ để tạo ra cảm giác hợp pháp sai lầm, điều này khiến Gambaryan bị sốc, đặc biệt là sau cuộc trò chuyện dài của họ.

Tức giận và không thể đáp ứng các yêu cầu của Nigeria, Gambaryan đã yêu cầu gặp luật sư, liên hệ với Đại sứ quán Hoa Kỳ và trả lại điện thoại của mình, nhưng mọi yêu cầu đều bị từ chối, mặc dù anh ta được phép gọi điện cho vợ mình khi có lính canh.

Trong thế bế tắc với các quan chức EFCC, Gambaryan Ông nói với họ rằng ông sẽ không ăn trừ khi được phép gặp luật sư và liên lạc với đại sứ quán. Ông bắt đầu tuyệt thực, bị nhốt trong nhà, được các mật vụ và lính canh của chính phủ canh gác, ngồi trên ghế sofa cả ngày xem TV Nigeria. Sau năm ngày tuyệt thực, các quan chức cuối cùng đã nhượng bộ. Ông và Anjarwalla đã được trả lại điện thoại nhưng được yêu cầu không được liên lạc với giới truyền thông và hộ chiếu của họ đã bị giữ lại. Sau đó, họ được phép gặp một luật sư địa phương do Binance thuê. Sau một tuần bị giam giữ, Gambaryan được đưa đến một tòa nhà của chính phủ Nigeria để gặp các nhà ngoại giao địa phương. Các nhà ngoại giao cho biết họ sẽ theo dõi tình hình của Gambaryan, nhưng cho đến nay vẫn chưa có cách nào để giải thoát ông.

Sau đó, họ bắt đầu thói quen giống như Ngày Chuột Chũi, như Gambaryan sau này kể với vợ mình, chạy vòng tròn. Ngôi nhà rộng rãi và sạch sẽ, nhưng xuống cấp, mái nhà bị dột và không có điện trong nhiều ngày. Gambaryan kết bạn với người đầu bếp và một số nhân viên bảo vệ, cùng họ xem những tập phim Avatar: The Last Airbender lậu. Đến lượt mình, Anjarwalla bắt đầu tập yoga mỗi ngày và uống sinh tố do đầu bếp pha cho anh.

Anjarwalla dường như còn phải chịu đựng nỗi lo lắng về tình trạng bị giam cầm nhiều hơn cả Gambaryan, và anh rất buồn vì đã bỏ lỡ sinh nhật đầu tiên của con trai mình. Nigeria đã tịch thu hộ chiếu Anh của ông, nhưng họ không biết rằng Anjarwalla cũng giữ hộ chiếu Kenya của ông. Ông và Gambaryan đã nói đùa về việc bỏ trốn, nhưng Gambaryan cho biết ông chưa bao giờ nghiêm túc cân nhắc đến điều đó. Anh tự nhủ rằng Yuki đã bảo anh "đừng làm điều gì ngu ngốc" và anh sẽ không mạo hiểm.

Một ngày nọ, Anjarwalla đang nằm trên ghế sofa và nói với Gambaryan rằng cô ấy cảm thấy không khỏe và lạnh toàn thân. Gambaryan đắp nhiều chăn cho anh nhưng anh vẫn run rẩy. Cuối cùng, phía Nigeria đã đưa Anjarwalla và Gambaryan đến bệnh viện bằng một chiếc Land Cruiser màu đen khác và xét nghiệm bệnh sốt rét cho Anjarwalla. Kết quả xét nghiệm là âm tính và bác sĩ nói với Anjarwalla rằng thực tế anh chỉ bị lên cơn hoảng loạn. Gambaryan cho biết, kể từ đó, đêm nào Anjarwalla cũng ngủ cạnh anh vì anh quá sợ ngủ một mình.

Vào tuần thứ hai kể từ khi Gambaryan và Anjarwalla bị bắt giữ, Binance đã chấp thuận các yêu cầu, đóng cửa chức năng giao dịch ngang hàng tại Nigeria và đảo ngược mọi giao dịch naira. Các quan chức EFCC đã yêu cầu Gambaryan và Anjarwalla chuẩn bị hành lý để được thả. Cả hai đều rất coi trọng tin vui này, và Gambaryan thậm chí còn quay video ngôi nhà bằng điện thoại di động để lưu giữ kỷ niệm về cuộc sống kỳ lạ này.

Tuy nhiên, ngay trước khi họ được thả, các quản giáo của chính phủ đã đưa họ đến văn phòng EFCC. Chủ tịch cơ quan này đã tìm cách xác nhận rằng Binance đã bàn giao toàn bộ dữ liệu về người dùng Nigeria. Khi biết Binance không cung cấp thông tin, ông đã ngay lập tức thu hồi quyết định trả tự do và gửi hai người trở lại khách sạn.

Vào thời điểm này, trang web tiền điện tử DLNews là trang đầu tiên đưa tin rằng hai giám đốc điều hành của Binance đã bị bắt giữ tại Nigeria, mặc dù tên của họ không được tiết lộ. Vài ngày sau, tờ The Wall Street Journal và Wired cũng xác nhận rằng Anjarwalla và Gambaryan là những người đã bị bắt giữ.

Bello vô cùng tức giận về vụ rò rỉ tin tức và Gambaryan nhớ lại rằng Bello đã đổ lỗi cho anh và Anjarwalla. Bello nói với họ rằng nếu họ giao nộp dữ liệu mà chính phủ yêu cầu, họ sẽ được tự do. Gambaryan mất kiên nhẫn và hỏi Bello, "Anh muốn tôi lấy nó ra khỏi túi bên phải hay túi bên trái?" Ông nhớ lại mình đã đứng dậy và lấy thứ gì đó ra khỏi túi bên này rồi túi bên kia một cách kịch tính. "Tôi không có cách nào để cung cấp dữ liệu này."

Nhiều tuần trôi qua và các cuộc đàm phán vẫn không có tiến triển gì. Tháng lễ Ramadan linh thiêng đã bắt đầu và Gambaryan sẽ thức dậy mỗi sáng cùng Anjarwalla để cầu nguyện và ăn chay cùng anh ấy trong ngày như một cử chỉ đoàn kết thân thiện.

Tuy nhiên, sau gần một tháng khó khăn, mọi thứ đột nhiên thay đổi. Một buổi sáng, Gambaryan thức dậy và thấy Anjarwalla đã trở về từ nhà thờ Hồi giáo, và khi anh đi tìm bạn đồng hành, anh chỉ thấy một chiếc áo sơ mi nhét trong gối và một chai nước trong tất trên giường - Anjarwalla đã trốn thoát.

Sau đó, Gambaryan biết được rằng Anjarwalla đã trốn thoát khỏi Nigeria trên một chuyến bay. Ông suy đoán rằng Anjarwalla có thể đã nhảy qua bức tường của khu nhà, trốn thoát khỏi lính canh - những người thường ngủ vào buổi sáng - và trả tiền taxi đến sân bay, cuối cùng lên máy bay bằng hộ chiếu thứ hai của mình.

Gambaryan nhận ra rằng tình hình của ông ở Nigeria sắp thay đổi đáng kể. Anh ấy bước ra sân và quay một video selfie để gửi cho vợ mình, Yuki, và các đồng nghiệp tại Binance, trong khi vừa đi vừa nói chuyện với máy ảnh.

"Tôi đã bị chính phủ Nigeria giam giữ một tháng và tôi không biết chuyện gì sẽ xảy ra sau ngày hôm nay", ông nói một cách bình tĩnh và tự chủ. "Tôi không làm gì sai cả. Tôi đã là cảnh sát cả đời. Tôi chỉ yêu cầu chính phủ Nigeria thả tôi ra, và tôi yêu cầu chính phủ Hoa Kỳ giúp đỡ. Tôi cần sự giúp đỡ của mọi người. Tôi không biết mình có thể thoát ra ngoài nếu không có sự giúp đỡ của mọi người. Làm ơn hãy giúp tôi."

Khi Nigeria biết được Anjarwalla đã trốn thoát, lính canh và quản giáo đã lấy điện thoại của Gambaryan và bắt đầu lục soát ngôi nhà một cách điên cuồng. Chẳng bao lâu sau, họ biến mất và được thay thế bởi những người mới.

Cảm thấy có điều gì đó nghiêm trọng hơn có thể xảy ra tiếp theo, Gambaryan đã thuyết phục được một người Nigeria lặng lẽ cho anh ta mượn điện thoại di động, sau đó vào phòng tắm gọi điện cho vợ và liên lạc với Yuki vào đêm khuya. Gambaryan cho biết đây là lần đầu tiên trong 17 năm mối quan hệ của họ, anh nói với cô rằng anh sợ. Yuki khóc và cô đi vào tủ để nói chuyện với anh, để tránh đánh thức đứa trẻ. Sau đó, Gambaryan đột ngột cúp điện thoại—có người đến.

Một viên chức quân đội bảo Gambaryan thu dọn đồ đạc và nói rằng anh sẽ được thả. Mặc dù biết điều đó không thể là sự thật, anh vẫn thu dọn đồ đạc và ra ngoài xe, nơi anh nhìn thấy Ogunjobi đang ngồi trong xe. Khi Gambaryan hỏi Ogunjobi họ sẽ đi đâu, Ogunjobi trả lời mơ hồ rằng có thể anh ấy sẽ về nhà, nhưng không phải hôm nay — rồi im lặng nhìn điện thoại.

Cuối cùng, chiếc xe đã đi vào khuôn viên EFCC và thay vì dừng lại gần trụ sở, nó lái thẳng đến cơ sở giam giữ. Gambaryan tức giận mắng những người lính canh, không còn quan tâm đến việc làm mất lòng họ nữa.

Khi bị đưa vào tòa nhà giam giữ của EFCC, anh nhìn thấy một nhóm người đã canh gác anh trong ngôi nhà an toàn, giờ cũng ở trong phòng giam, đang bị điều tra vì có thể đã để Anjarwalla trốn thoát và thậm chí bị nghi ngờ thông đồng với anh ta. Sau đó, Gambaryan bị giam giữ biệt lập trong phòng giam của mình.

Như Gambaryan mô tả, phòng giam giống như một "chiếc hộp" không có cửa sổ, chỉ có vòi sen nước lạnh có hẹn giờ và một chiếc đệm Posturepedic không vừa vặn. Căn phòng chật kín những con gián có kích cỡ khác nhau, có khi lên tới nửa tá. Bất chấp cái nóng ngột ngạt ở Abuja, phòng giam không có máy điều hòa hay thông gió, chỉ có thứ mà Gambaryan nhớ là "chiếc quạt ồn nhất thế giới" chạy cả ngày lẫn đêm. "Tôi vẫn còn nghe thấy tiếng quạt chết tiệt đó", anh nói.

Bị nhốt một mình trong phòng giam, Gambaryan cho biết anh bắt đầu cảm thấy tách biệt khỏi cơ thể, môi trường xung quanh và hoàn cảnh địa ngục này. Đêm đầu tiên, anh thậm chí không nghĩ tới gia đình mình, tâm trí trống rỗng và không để ý đến những con gián trong phòng.

Đến sáng hôm sau, Gambaryan đã không ăn gì trong hơn 24 giờ. Một tù nhân khác đưa cho anh ta một ít bánh quy. Anh sớm nhận ra rằng sự sống còn của mình phụ thuộc vào Ogunjobi, người đã đến vài ngày một lần để mang thức ăn cho anh và đôi khi cho anh dùng điện thoại di động khi anh được thả ra khỏi phòng giam biệt lập. Chẳng bao lâu sau, những người lính cũ của Gambaryan bắt đầu chia sẻ những bữa ăn do gia đình họ gửi cho anh, trong khi tần suất Ogunjobi đến thăm anh ngày càng ít đi, đôi khi thậm chí còn từ chối cho anh sử dụng điện thoại di động. Chàng trai trẻ mà ông gặp ở sân bay, người vô cùng ngưỡng mộ tác phẩm của Gambaryan, dường như đã thay đổi hoàn toàn. Gambaryan nói: "Bạn gần như có thể nói rằng anh ấy thích kiểm soát tôi".

Người Nigeria từng là vệ sĩ của anh cách đây vài ngày giờ đã trở thành người bạn duy nhất của Gambaryan. Ông đã dạy một nhân viên EFCC trẻ cách chơi cờ vua và họ thường chơi với nhau trong thời gian rảnh rỗi ngắn ngủi trước khi bị nhốt trở lại phòng giam.

Vài ngày sau khi bị giam giữ tại trại giam, luật sư của Gambaryan đã đến thăm và nói với anh rằng ngoài tội trốn thuế ban đầu, anh còn bị buộc tội rửa tiền. Những cáo buộc mới có nghĩa là anh ta có thể phải đối mặt với mức án 20 năm tù.

Vào tuần thứ hai tại trại giam, con trai của Gambaryan đã tròn 5 tuổi. Vào ngày sinh nhật của mình, Gambaryan được phép sử dụng điện thoại của EFCC để gọi điện cho gia đình và hút vài điếu thuốc, nếu không thì anh không được phép làm như vậy. Ông đã dành 20 phút nói chuyện điện thoại với vợ mình - người mà ông cho là "suy sụp" vì lo lắng - và sau đó nói chuyện với các con. Người con vẫn không hiểu tại sao mình không có ở nhà. Yuki kể với Gambaryan rằng con trai anh thỉnh thoảng lại khóc gọi anh và thường đến văn phòng tại nhà và ngồi vào ghế của anh. Gambaryan giải thích với con gái rằng ông vẫn đang giải quyết các vấn đề pháp lý với chính phủ Nigeria. Sau đó, ông biết rằng con gái ông đã tra cứu tên ông và đọc tin tức hai tuần sau khi ông bị giam giữ, và biết nhiều hơn những gì cô bé nói với ông.

Ngoài những cuộc gặp gỡ thỉnh thoảng với các bạn tù, Gambaryan còn đọc hai cuốn sách để giết thời gian – một tiểu thuyết của Dan Brown do một nhân viên EFCC tặng và một tiểu thuyết dành cho thanh thiếu niên về Percy Jackson do luật sư của anh mang đến. Anh ấy chẳng có việc gì khác để làm bận rộn cả. Suy nghĩ của anh cứ xoay vòng giữa những lời nguyền rủa giận dữ, tự trách và sự trống rỗng.

“Đó thực sự là sự tra tấn,” Gambaryan nói. "Tôi biết nếu tôi ở lại đó, tôi sẽ phát điên mất."

Mặc dù Gambaryan cảm thấy vô cùng cô đơn, nhưng ông không bị lãng quên. Trong khi anh ấy đang ở trong phòng giam của EFCC, một nhóm bạn bè và những người ủng hộ đã bắt đầu đáp lại tiếng kêu cứu của anh ấy trong video. Tuy nhiên, ông sớm nhận ra rằng nếu ông muốn có tự do, sự giúp đỡ thực sự sẽ không đến từ chính quyền Biden.

Bên trong Binance, tin nhắn văn bản đầu tiên của Gambaryan về việc anh bị bắt giữ đã ngay lập tức gây ra các cuộc họp ứng phó khủng hoảng bất tận, thuê luật sư và cố vấn, và liên hệ với bất kỳ quan chức chính phủ nào có thể có ảnh hưởng ở Nigeria. Will Frentzen, cựu luật sư Hoa Kỳ tại Bay Area, người đã xử lý nhiều vụ án lớn nhất của Gambaryan, đã tiếp quản vụ án của Gambaryan và trở thành luật sư bào chữa cá nhân của ông sau khi chuyển sang hành nghề tư nhân tại Morrison Foerster. Cựu đồng nghiệp của Gambaryan, Patrick Hillman, đã từng làm việc về ứng phó khủng hoảng với cựu dân biểu Florida Connie Mack và biết về kinh nghiệm của Mack trong việc xử lý các tình huống bắt cóc con tin. Mack đồng ý vận động các mối liên hệ lập pháp của mình ủng hộ Gambaryan. Các đồng nghiệp cũ của Gambaryan tại FBI cũng ngay lập tức bắt đầu gây sức ép với FBI để thúc đẩy việc thả Gambaryan.

Tuy nhiên, ở cấp cao của chính phủ Hoa Kỳ, một số người ủng hộ Gambaryan cho biết lời kêu gọi giúp đỡ của họ đã nhận được phản ứng thận trọng. “Ngay từ ngày đầu tiên Gambaryan bị giam giữ, các nhân viên Bộ Ngoại giao đã nỗ lực đảm bảo an toàn, sức khỏe, cung cấp hỗ trợ pháp lý và tạo điều kiện để ông được thả sau khi bị buộc tội hình sự”, một quan chức cấp cao của Bộ Ngoại giao nói với WIRED, với điều kiện giấu tên theo chính sách của bộ. Tuy nhiên, theo một số người liên quan đến vấn đề này, ban đầu chính quyền Biden có vẻ như đang có cách tiếp cận không rõ ràng đối với Gambaryan. Rốt cuộc, Binance vừa đồng ý nộp một khoản tiền phạt lớn cho Bộ Tư pháp, thái độ của chính phủ đối với toàn bộ ngành công nghiệp tiền điện tử không mấy thân thiện, và danh tiếng của Binance thì tệ và "độc hại", như một trong những người ủng hộ Gambaryan mô tả.

“Họ cảm thấy rằng có thể đã có một trường hợp ở Nigeria,” Frentzen nói. "Họ không chắc Tigran đang làm gì ở đó. Vì vậy, tất cả đều rút lui."

Gambaryan đã rơi vào tình thế khó khăn của Nigeria vào thời điểm địa chính trị cực kỳ nguy hiểm. Đại sứ Hoa Kỳ tại Nigeria sẽ nghỉ hưu vào năm 2023 và đại sứ mới sẽ không chính thức nhậm chức cho đến tháng 5 năm 2024. Trong khi đó, Niger và Chad đã yêu cầu Hoa Kỳ rút quân khỏi hai nước này vì họ muốn tăng cường quan hệ với Nga, trong khi Nigeria là đồng minh quân sự quan trọng của Hoa Kỳ trong khu vực. Điều đó khiến cho các cuộc đàm phán nhằm trả tự do cho Gambaryan trở nên phức tạp hơn so với các quốc gia khác đã giam giữ công dân Hoa Kỳ một cách sai trái, chẳng hạn như Nga hoặc Iran. “Nigeria là lựa chọn duy nhất còn lại và họ biết điều đó,” Frentzen nói. "Vì vậy, thời điểm thực sự tệ. Tigran thực sự là một trong những người kém may mắn nhất trên thế giới."

Trong khi Gambaryan bị giam giữ trong phòng khách, có lẽ ở cấp độ ngoại giao, mọi việc sẽ rõ ràng hơn khi ông ấy là con tin, Mack, cựu nghị sĩ đã vận động hành lang để Gambaryan được thả, cho biết. Tuy nhiên, những cáo buộc hình sự chống lại ông đã làm tình hình trở nên phức tạp hơn. "Chính phủ Hoa Kỳ đã tuân thủ theo lời kể này", Mack nói. "Họ muốn để quá trình pháp lý diễn ra".

Frentzen và đồng nghiệp cấp cao của ông tại Morrison Foerster, cựu Giám đốc Tình báo Quốc gia Tổng cố vấn Robert Litt, cho biết họ bắt đầu tiếp cận Nhà Trắng để giải thích về việc vụ án hình sự chống lại Gambaryan yếu kém như thế nào. Trong số hơn 300 trang "bằng chứng" do các công tố viên Nigeria nộp, chỉ có hai trang đề cập đến chính Gambaryan: một là email cho thấy ông làm việc tại Binance; trang còn lại là bản quét danh thiếp của ông.

Mặc dù vậy, trong những tháng tiếp theo, chính phủ Hoa Kỳ đã không can thiệp vào quá trình truy tố hình sự của Gambaryan. Đối với Frentzen, đây là một tình huống gây sốc: một cựu nhân viên IRS từng làm việc cho chính phủ liên bang trong nhiều năm và đã xử lý nhiều vụ án hình sự liên quan đến tiền điện tử và các vụ tịch thu tài sản lớn nhất trong lịch sử, lại được chính phủ ủng hộ chỉ vì sự im lặng trong những gì có vẻ là một vụ tống tiền bằng tiền điện tử.

"Gã này đã thu hồi được hàng tỷ đô la cho Hoa Kỳ", Frentzen nhớ lại và nghĩ, "và chúng ta không thể đưa hắn ra khỏi mớ hỗn độn này ở Nigeria sao?"

Đầu tháng 4, Gambaryan đã bị đưa ra tòa để hầu tòa. Mặc áo phông đen và quần xanh lá cây đậm, ông bị diễu hành trước công chúng và trở thành biểu tượng của thế lực tà ác đang hủy hoại nền kinh tế Nigeria. Khi ông ngồi trên chiếc ghế sofa màu đỏ để nghe cáo buộc, giới truyền thông địa phương và quốc tế vây quanh ông, đôi khi máy ảnh chỉ cách mặt ông vài inch, và ông hầu như không thể che giấu sự tức giận và nhục nhã của mình. “Tôi cảm thấy mình giống như một con vật trong rạp xiếc vậy,” ông nói.

Trong phiên tòa đó, phiên tòa tiếp theo và các tài liệu tòa án sau đó, các công tố viên lập luận rằng nếu Gambaryan được tại ngoại, anh ta có khả năng sẽ bỏ trốn, lấy trường hợp trốn thoát của Anjarwalla làm ví dụ. Họ nhấn mạnh một cách kỳ lạ rằng Gambaryan sinh ra ở Armenia, mặc dù ông đã rời khỏi đất nước cùng gia đình khi mới chín tuổi. Thậm chí còn nực cười hơn, họ còn tuyên bố rằng Gambaryan và những tù nhân khác tại cơ sở giam giữ EFCC đã lập ra một âm mưu sử dụng người đóng thế để trốn thoát, điều mà Gambaryan cho rằng đó là một lời nói dối hoàn toàn và vô lý.

Tại một thời điểm nào đó, các công tố viên đã nói rõ rằng việc bắt giữ Gambaryan rất quan trọng đối với chính phủ Nigeria vì đây là đòn bẩy mà họ có thể sử dụng để gây áp lực lên Binance. "Bị cáo thứ nhất, Binance, là một nhà điều hành ảo", công tố viên nói với thẩm phán, "người duy nhất chúng ta có thể bắt được là bị cáo này".

Thẩm phán đã từ chối cấp tại ngoại cho Gambaryan và quyết định tiếp tục giam giữ anh ta. Sau hai tuần bị giam giữ biệt lập, ông được chuyển đến một nhà tù thực sự, Nhà tù Kuje.

Những người lính canh – bao gồm cả lính Ogunjobi thường trực – đưa Gambaryan lên một chiếc xe tải. Ogunjobi đưa lại điếu thuốc cho anh ta, và anh ta hút nó trong suốt gần một giờ lái xe từ trung tâm Abuja, qua một nơi trông giống như khu ổ chuột ở ngoại ô thành phố. Trong chuyến đi này, Gambaryan được phép gọi điện cho Yuki và một số giám đốc điều hành của Binance, một số người trong số họ đã không nghe tin tức gì từ anh trong nhiều tuần.

Trong chuyến đi đến nhà tù Kuje, đi qua một cơ sở nổi tiếng với điều kiện tồi tệ và từng là nơi giam giữ những nghi phạm Boko Haram, Gambaryan cho biết anh cảm thấy tê liệt, "bị tách biệt với thế giới bên ngoài" và hoàn toàn không còn quyền kiểm soát số phận của mình. "Tôi sống từng giờ, từng phút", ông nói.

Khi họ đến và bước qua cổng nhà tù, Gambaryan lần đầu tiên nhìn thấy những tòa nhà thấp tầng của nhà tù, với những bức tường được sơn màu vàng nhạt, nhiều bức tường vẫn còn bị phá hủy sau cuộc tấn công của ISIS khiến hơn 800 tù nhân trốn thoát gần hai năm trước. Các lính canh EFCC của Gambaryan đã đưa ông vào nhà tù và đưa đến văn phòng quản giáo nhà tù. Sau đó, ông biết rằng giám đốc nhà tù đang giám sát ông chặt chẽ theo chỉ thị của Cố vấn An ninh Quốc gia Ribadu.

Sau đó, Gambaryan được đưa đến "phòng biệt giam", một phòng dành cho các tù nhân có nguy cơ cao và các tù nhân VIP sẵn sàng trả thêm tiền để được đối xử đặc biệt. Căn phòng rộng 6x10 feet này có một nhà vệ sinh, một khung giường bằng kim loại với thứ mà Gambaryan gọi là "chăn đơn giản" làm nệm và một cửa sổ có song sắt bằng kim loại. So với ngục tối EFCC, căn phòng này được nâng cấp hơn: anh có ánh sáng mặt trời và không khí trong lành — mặc dù bị ô nhiễm bởi đám cháy rác cách đó vài trăm mét — và có thể nhìn thấy những cái cây bị dơi bu đầy vào ban đêm.

Vào đêm đầu tiên của Gambaryan trong tù, trời bắt đầu mưa và một làn gió mát thổi vào qua cửa sổ. "Mặc dù môi trường ở đó rất tệ", Gambaryan nói, "nhưng tôi cảm thấy như mình đang ở trên thiên đường".

Ngay sau đó, Gambaryan đã làm quen được với những người hàng xóm của mình. Một người là anh em họ của phó tổng thống Nigeria, một người khác là nghi phạm trong vụ lừa đảo 100 triệu đô la đang chờ dẫn độ sang Hoa Kỳ, và người thứ ba là Abba Kyari, cựu phó cảnh sát trưởng Nigeria đang bị Hoa Kỳ truy tố vì cáo buộc nhận hối lộ, mặc dù Nigeria đã từ chối yêu cầu dẫn độ của Hoa Kỳ. Gambaryan tin rằng vụ án của Kyari chủ yếu liên quan đến việc anh ta xúc phạm một số quan chức tham nhũng của Nigeria.

Gambaryan cho biết Kyari có rất nhiều ảnh hưởng trong tù và các tù nhân khác về cơ bản đều làm việc cho ông ta. Vợ của Kyari sẽ mang đồ ăn nấu sẵn về cho mọi người, kể cả lính canh. Gambaryan đặc biệt thích một số loại bánh bao từ miền bắc Nigeria do vợ của Kyari làm, và cô ấy sẽ làm thêm cho anh ấy. Anh ấy sẽ chia sẻ với Kyari đồ ăn mang về mà luật sư mang từ nhà hàng thức ăn nhanh Kilimanjaro, và Kyari đặc biệt thích trứng Scotch của họ.

Những người hàng xóm của Gambaryan đã dạy anh những quy tắc bất thành văn của cuộc sống trong tù: cách lấy điện thoại di động, cách tránh xung đột với nhân viên nhà tù và cách tránh bạo lực từ những tù nhân khác. Gambaryan khẳng định ông chưa bao giờ hối lộ lính canh - mặc dù đôi khi họ đòi số tiền khổng lồ lên tới hàng chục nghìn đô la - nhưng ông vẫn nhận được sự bảo vệ vì mối quan hệ thân thiết với Kyari. “Anh ấy giống như Red của tôi vậy,” Gambaryan nói, so sánh Kyari với nhân vật Morgan Freeman trong “The Shawshank Redemption.” “Anh ấy là chìa khóa giúp tôi sống sót.”

Trong những tuần tiếp theo, vụ án của Gambaryan vẫn tiếp tục, và anh thường xuyên được gửi trở lại Abuja để tham dự các phiên điều trần, tại đó thẩm phán dường như đứng về phía công tố viên. Vào ngày 17 tháng 5 - sinh nhật lần thứ 40 của mình - anh đã tham dự một phiên điều trần khác, tại đó yêu cầu được tại ngoại của anh cuối cùng đã bị bác bỏ. Tối hôm đó, các luật sư đã mang một chiếc bánh lớn do Binance trả tiền đến nhà tù Kuje, nơi anh ta chia sẻ nó với hàng xóm và lính canh.

Mỗi đêm, Gambaryan bị nhốt trong phòng giam từ rất sớm, thường bắt đầu từ 7 giờ tối, trước các tù nhân khác nhiều giờ, và được một lính canh giám sát, người ghi lại mọi hành động của ông vào một cuốn sổ tay, tất cả đều theo lệnh của cố vấn an ninh quốc gia. Anh nhận thấy mình có thể tập thể dục bằng cách hít xà đơn trên bệ cửa sổ ở lối vào sân cách ly. Mặc dù trong phòng giam có những con gián khổng lồ, tắc kè và thậm chí cả bọ cạp - ông đã học cách giũ những con bọ cạp màu be ra khỏi giày trước khi đi vào - ông đã dần thích nghi với cuộc sống trong tù.

Đôi khi, anh tỉnh dậy sau một giấc mơ mà anh vẫn còn ở bên ngoài, và đột nhiên nhận ra rằng anh đang ở trong một căn phòng giam nhỏ bẩn thỉu này. Sau đó, anh sẽ rời khỏi giường và đi đi lại lại một cách lo lắng trong không gian nhỏ hẹp cho đến khi lính canh thả anh ra vào khoảng 6 giờ sáng. Tuy nhiên, cuối cùng, Gambaryan cho biết giấc mơ của ông cũng tràn ngập hình ảnh nhà tù.

Một buổi chiều tháng 5, Gambaryan bắt đầu cảm thấy không khỏe trong khi đang họp với luật sư của mình. Anh ta trở về phòng giam, nằm xuống và nôn mửa suốt đêm còn lại. Ông nghĩ rằng mình có thể bị ngộ độc thực phẩm, nhưng lính canh đã xét nghiệm máu và kết quả cho thấy ông bị sốt rét. Những người cai ngục yêu cầu anh đưa tiền mặt, số tiền này họ dùng để mua một ống truyền dịch treo trên một cái đinh trên thành phòng giam, và tiêm cho anh một mũi thuốc chống sốt rét.

Sáng hôm sau, Gambaryan phải ra tòa và nói với lính canh rằng ông quá yếu để có thể đi lại, nhưng họ đã tháo ống truyền tĩnh mạch ra và ép ông lên xe, nói rằng họ đang làm theo lệnh chính thức. Khi đến tòa án, anh ta cố gắng trèo lên những bậc thang dài, nhưng khi vào bên trong, tầm nhìn của anh ta bắt đầu mờ đi và căn phòng bắt đầu quay cuồng. Sau đó, anh ta quỳ xuống. Các vệ sĩ đỡ ông đứng dậy, và ông gục xuống ghế trong khi các luật sư yêu cầu tòa ra lệnh đưa ông đến bệnh viện.

Thẩm phán đã ra lệnh nhập viện, nhưng Gambaryan không được đưa thẳng đến cơ sở y tế mà bị đưa trở lại Nhà tù Kuje, nơi tòa án, luật sư của ông, nhà tù, Văn phòng Cố vấn An ninh Quốc gia và Bộ Ngoại giao Hoa Kỳ đang thảo luận về việc có nên tạm thời thả ông hay không vì họ lo ngại ông có nguy cơ bỏ trốn. Trong 10 ngày tiếp theo, Gambaryan nằm trong phòng giam, không thể ăn hoặc đứng dậy. Cuối cùng, anh được đưa đến Bệnh viện Nizamiye ở Abuja, nơi anh được chụp X-quang ngực, kê đơn thuốc kháng sinh sau một cuộc kiểm tra ngắn và bác sĩ nói rằng anh ổn, nhưng sau đó lại đưa anh trở lại Nhà tù Kuje mà không có bất kỳ lời giải thích nào.

Thực tế, tình trạng của Gambaryan còn nghiêm trọng hơn trước. Người bạn của ông, Chagri Poyraz người Canada gốc Thổ Nhĩ Kỳ, cuối cùng đã phải bay tới Ankara để kiểm tra hồ sơ bệnh án của Gambaryan với chính phủ Thổ Nhĩ Kỳ, chỉ để biết rằng phim chụp X-quang cho thấy ông bị nhiều bệnh nhiễm trùng phổi nghiêm trọng do vi khuẩn. Vài tháng sau, thẩm phán trong vụ án này cũng yêu cầu giám đốc y khoa của nhà tù Kuje, Abraham Ehizojie, ra hầu tòa để giải thích lý do tại sao lệnh nhập viện không được tuân thủ. Các công tố viên đã đưa ra hồ sơ bệnh án của Gambaryan, nói rằng ông từ chối điều trị và yêu cầu được đưa trở lại nhà tù, điều mà Gambaryan kiên quyết phủ nhận.

Trở lại phòng giam của mình tại nhà tù Kuje, Gambaryan bị sốt 104 độ F trong nhiều ngày. Trong thời gian nằm viện ngắn ngủi, lính canh đã lục soát phòng giam của ông và tìm thấy chiếc điện thoại giấu trong đó, do đó ông hoàn toàn bị cô lập và không thể giao tiếp với thế giới bên ngoài cho đến khi hàng xóm giúp ông lấy một chiếc điện thoại mới. Cơ thể ông ngày càng yếu đi, hơi thở trở nên khó khăn, nhưng nhiệt độ cơ thể vẫn không giảm. Gambaryan dần dần cảm thấy rằng mình có thể không sống sót. Có một lần, ông gọi cho Will Frentzen và nói rằng anh ấy có thể bị bệnh nặng. Tuy nhiên, các viên chức tại nhà tù Kuje vẫn từ chối đưa anh trở lại bệnh viện.

Mặc dù vậy, Gambaryan vẫn không chết. Nhưng ông phải nằm trên giường gần một tháng cho đến khi có thể đứng dậy và ăn lại. Ông đã giảm gần 30 pound so với lúc mới vào tù.

Một ngày nọ, khi ông đang dưỡng bệnh trong phòng giam, người lính canh nói với ông rằng có người đến thăm. Mặc dù vẫn còn yếu, anh vẫn chậm rãi bước tới văn phòng ở phía trước nhà tù. Sau khi bước vào cửa, ông nhìn thấy hai thành viên của Quốc hội Hoa Kỳ, French Hill và Chrissy Houlahan, thuộc hai đảng khác nhau. Gambaryan khó có thể tin rằng họ là người thật - những người Mỹ đầu tiên mà ông nhìn thấy sau nhiều tháng, ngoài các quan chức cấp thấp của Bộ Ngoại giao thỉnh thoảng đến thăm ông.

Trong 25 phút tiếp theo, họ lắng nghe Gambaryan mô tả những điều kiện tồi tệ trong tù và trải nghiệm sống còn của ông với căn bệnh sốt rét và sau đó là bệnh viêm phổi. Hill nhớ lại rằng Gambaryan nói rất nhỏ đến nỗi hai ủy viên phải nghiêng người về phía trước để nghe ông nói, đặc biệt là trong tiếng ồn của quạt.

Đôi khi, mắt Gambaryan ngấn lệ khi nỗi đau cô đơn và nỗi sợ hãi cái chết cuối cùng cũng chế ngự anh. "Anh ấy trông như một người bệnh tật, yếu đuối, tổn thương về mặt cảm xúc và thực sự cần được ôm", Hill nói. Hai nhà lập pháp ôm ông và nói rằng họ sẽ nỗ lực để ông được thả.

Sau đó, anh ta được đưa trở lại phòng giam.

Ngày hôm sau, ngày 20 tháng 6, Hill và Holahan đã quay một video trên đường băng của sân bay Abuja. "Chúng tôi đã yêu cầu đại sứ quán tạo điều kiện cho Tigran được trả tự do vì lý do nhân đạo, xét đến điều kiện tồi tệ trong tù, sự trong sạch và sức khỏe của anh ấy", Hill nói trước ống kính. "Chúng tôi hy vọng anh ấy có thể trở về nhà, và để Binance và người Nigeria giải quyết phần còn lại."

Cuộc trò chuyện của Connie Mack với những người bạn cũ đã mang lại kết quả: Tại phiên điều trần của tiểu ban về công dân Hoa Kỳ bị chính phủ nước ngoài giam giữ, nghị sĩ Rich McCormick của Gambaryan tại Georgia đã đề xuất rằng trường hợp của Gambaryan nên được xử lý như một vụ bắt giữ con tin do chính phủ nước ngoài giam giữ. Ông trích dẫn Đạo luật Levinson, yêu cầu chính phủ Hoa Kỳ phải hỗ trợ công dân bị giam giữ sai trái. McCormick phát biểu tại phiên điều trần rằng: "Liệu sự can thiệp ngoại giao của Hoa Kỳ có cần thiết để đảm bảo việc thả những người bị giam giữ không? Hoàn toàn có thể, hoàn toàn có thể". "Người đàn ông này xứng đáng được đối xử tốt hơn."

Trong khi đó, 16 nhà lập pháp Đảng Cộng hòa đã ký một lá thư yêu cầu Nhà Trắng xử lý vụ án của Gambaryan như một vụ bắt cóc con tin. Vài tuần sau, McCormick đưa ra yêu cầu này dưới dạng nghị quyết của hội đồng. Hơn một trăm cựu đặc vụ liên bang và công tố viên cũng đã ký một lá thư khác yêu cầu Bộ Ngoại giao tăng cường nỗ lực giúp giải quyết vấn đề này.

Theo nhiều nguồn tin, Giám đốc FBI Christopher Wray đã nêu vụ án Gambaryan trong cuộc gặp với Tổng thống Tinubu trong chuyến thăm Nigeria vào tháng 6. Cơ quan thuế Nigeria, FIRS, đã hủy bỏ cáo buộc trốn thuế đối với Gambaryan. Tuy nhiên, các cáo buộc rửa tiền nghiêm trọng hơn do EFCC đưa ra vẫn còn hiệu lực và đe dọa ông với nhiều thập kỷ tù giam.

Trong nhiều tháng, những người ủng hộ Gambaryan đã hy vọng rằng Nigeria cuối cùng sẽ đạt được thỏa thuận với Binance và chấm dứt việc truy tố ông. Tuy nhiên, đại diện của Binance cho biết đến thời điểm đó, họ dường như không thể đưa ra được các điều khoản mà phía Nigeria quan tâm, thậm chí họ còn không còn ám chỉ đến việc chấp nhận bất kỳ khoản thanh toán nào. Mỗi khi họ cảm thấy sắp đạt được thỏa thuận thì các yêu cầu lại thay đổi, các quan chức lại biến mất và thỏa thuận sẽ đổ vỡ. “Giống như Lucy và quả bóng vậy,” Deborah Curtis, một luật sư tại Arnold & Porter và là cựu phó tổng cố vấn tại CIA, người từng cố vấn cho Binance vào thời điểm đó, cho biết.

Khi mùa hè trôi qua, những người ủng hộ Gambaryan bắt đầu tin rằng các cuộc đàm phán giữa Nigeria và Binance đã đi vào ngõ cụt và vụ án hình sự chưa tiến triển đủ xa để một mình Binance không thể giải thoát Gambaryan. Frentzen cho biết: “Rõ ràng là vấn đề này chỉ có thể được giải quyết thông qua chính phủ Hoa Kỳ, nếu không thì chẳng còn hy vọng gì nữa”.

Trong khi đó, sức khỏe của Gambaryan lại xấu đi. Việc dành nhiều giờ trên khung giường kim loại đã làm trầm trọng thêm chấn thương lưng cũ mà anh từng gặp phải khi tập luyện tại IRS-CI hơn một thập kỷ trước, sau đó được chẩn đoán là thoát vị đĩa đệm - tình trạng lớp mô mềm bên ngoài giữa các đốt sống bị tổn thương, khiến lớp đệm bên trong phình ra, chèn ép các dây thần kinh và gây ra cơn đau dữ dội, dai dẳng.

Gambaryan nói với tôi qua tin nhắn rằng đến tháng 8, anh ấy “gần như bị liệt”. Ông đã không ra khỏi giường trong nhiều tuần và vì thiếu vận động nên ông phải dùng thuốc làm loãng máu để ngăn ngừa cục máu đông ở chân. Ông viết rằng mỗi đêm cơn đau dữ dội đến mức không thể tỉnh táo, và ông thường buồn ngủ đến mức không thể đọc sách cho đến năm hoặc sáu giờ sáng. Thỉnh thoảng, ông gọi điện cho gia đình và trò chuyện với con gái, lắng nghe cô bé chơi trò chơi nhập vai Nhật Bản có tên Omori trên máy tính mà ông cài đặt cho cô bé cho đến khi cô bé đi ngủ ở Atlanta. Sau đó, vài giờ sau, anh ấy sẽ ngủ thiếp đi.

Bất chấp những chuyến viếng thăm của các thành viên Quốc hội và những lời kêu gọi ngày càng tăng đòi trả tự do cho ông, Gambaryan dường như gần như tuyệt vọng và đang ở thời điểm tồi tệ nhất trong tù.

“Tôi cố tỏ ra mạnh mẽ trước mặt Yuki và bọn trẻ, nhưng thực sự tệ lắm,” anh viết cho tôi. "Tôi thực sự đang ở trong một nơi tăm tối ngay lúc này."

Vài ngày sau, một đoạn video xuất hiện trên Nền tảng X cho thấy cảnh Gambaryan khập khiễng đi vào phòng xử án bằng nạng, lê một chân. Trong video, anh ấy đã nhờ một người bảo vệ ở hành lang giúp đỡ, nhưng người bảo vệ đó thậm chí còn từ chối yêu cầu đó. Gambaryan sau đó nói với tôi rằng nhân viên tòa án đã được chỉ thị không cung cấp bất kỳ sự hỗ trợ nào hoặc cho phép ông sử dụng xe lăn, vì sợ rằng điều này sẽ gây ra sự thông cảm của công chúng.

"Thật tệ! Tại sao tôi lại không được dùng xe lăn?" Gambaryan hét lên giận dữ trong video. "Tôi là một người vô tội!" "Tôi là một con người khốn nạn!" Gambaryan tiếp tục, giọng nói gần như nghẹn ngào. Anh ta khó khăn bước vài bước bằng đôi nạng, lắc đầu không tin, rồi dựa vào tường để nghỉ ngơi. "Tôi không thể làm vậy."

Nếu chỉ thị này có mục đích ngăn chặn Gambaryan nhận được sự thông cảm khi ông bước vào phòng xử án thì nó đã hoàn toàn phản tác dụng. Video này nhanh chóng lan truyền trên mạng và đã đạt hàng triệu lượt xem.

Đến mùa thu năm 2024, có vẻ như chính phủ Hoa Kỳ đã nhất trí rằng đã đến lúc Gambaryan phải trở về nước. Vào tháng 9, Ủy ban Đối ngoại Hạ viện đã thông qua nghị quyết lưỡng đảng chấp thuận động thái của McCormick nhằm ưu tiên giải quyết vụ án của Gambaryan. “Tôi kêu gọi Bộ Ngoại giao, tôi kêu gọi Tổng thống Biden: Hãy gây thêm áp lực lên chính phủ Nigeria,” Dân biểu Hill phát biểu tại phiên điều trần. "Cần phải thừa nhận rằng việc một quốc gia bạn bắt cóc và giam giữ một công dân Mỹ không liên quan gì đến ông ấy." Một số người ủng hộ Gambaryan tiết lộ rằng họ nghe nói đại sứ mới tại Nigeria cũng bắt đầu thường xuyên đề cập đến tình hình của Gambaryan với các quan chức Nigeria và thậm chí cả Tổng thống Tinubu, đến mức ít nhất một bộ trưởng đã chặn đại sứ trên WhatsApp.

Trong cuộc họp của Đại hội đồng Liên Hợp Quốc vào cuối tháng 9, đại sứ Hoa Kỳ tại Liên Hợp Quốc đã nêu trường hợp của Gambaryan trong cuộc họp với bộ trưởng ngoại giao Nigeria và nhấn mạnh sự cần thiết phải trả tự do ngay lập tức cho ông, biên bản cuộc họp cho biết. Trong khi đó, Binance đã thuê một chiếc xe tải có gắn biển quảng cáo kỹ thuật số để lái quanh Liên Hợp Quốc và trung tâm Manhattan, trên đó có hình ảnh khuôn mặt của Gambaryan và kêu gọi Nigeria ngừng giam giữ ông một cách bất hợp pháp.

Trong khi đó, Cố vấn An ninh Quốc gia Nhà Trắng Jake Sullivan đã nói chuyện qua điện thoại với Cố vấn An ninh Quốc gia Nigeria Nuhu Ribadu và về cơ bản yêu cầu thả Gambaryan, nhiều nguồn tin liên quan đến việc thúc đẩy thả Gambaryan cho biết. Một trong những tin tức có tác động lớn nhất là việc một số người ủng hộ cho biết các quan chức Hoa Kỳ đã nói rõ rằng trường hợp của Gambaryan sẽ là trở ngại cho các cuộc đàm phán giữa Tổng thống Biden và Tổng thống Nigeria Tinubu tại Đại hội đồng Liên hợp quốc hoặc bất kỳ nơi nào khác, một tin tức khiến phía Nigeria vô cùng lo lắng.

Bất chấp mọi áp lực này, quyết định thả Gambaryan vẫn nằm trong tay chính phủ Nigeria. “Đã đến lúc phía Nigeria nhận ra rằng đây là một quyết định rất tồi tệ”, một người ủng hộ Gambaryan yêu cầu giấu tên vì tính nhạy cảm của các cuộc đàm phán cho biết. “Sau đó, vấn đề trở thành liệu họ có đầu hàng hay họ vẫn cố chấp vì lòng tự trọng hoặc vì không còn đường lui nữa.”

Một ngày tháng 10, trên chặng đường dài lái xe từ Kuje đến tòa án ở Abuja — khi đó, Gambaryan đã không còn nhớ mình đã tham dự bao nhiêu phiên tòa — người lái xe nhận được một cuộc gọi. Anh ta nói chuyện điện thoại một lúc rồi quay xe lại và đưa Gambaryan trở lại nhà tù. Khi đến nhà tù, anh được đưa đến quầy lễ tân và được thông báo rằng anh không thể đến tòa vì cảm thấy không khỏe. Đó là một câu khẳng định, không phải là một câu hỏi.

Quay lại phòng giam, Gambaryan gọi cho Will Frentzen, người nói với anh rằng điều này có nghĩa là cuối cùng họ đã sẵn sàng để cho anh về nhà. Sau khi chứng kiến ​​nhiều hy vọng tan vỡ trong tám tháng qua, Gambaryan không coi nhẹ tin tức này.

Vài ngày sau, tòa án đã tổ chức phiên điều trần, nhưng Gambaryan đã không tham dự. Các công tố viên nói với thẩm phán rằng họ quyết định hủy bỏ mọi cáo buộc chống lại anh ta vì tình trạng sức khỏe của Gambaryan. Các viên chức tại nhà tù Kuje đã dành cả ngày để xử lý giấy tờ trước khi đưa anh ta ra khỏi phòng giam, lấy chiếc vali mà anh ta đã mang đến Abuja và thả anh ta tại Khách sạn Abuja Continental. Binance đã đặt phòng cho anh ấy, sắp xếp an ninh riêng để bảo vệ anh ấy và đưa một bác sĩ đến kiểm tra để đảm bảo anh ấy đủ sức khỏe để bay. Đối với Gambaryan, mọi chuyện đến quá đột ngột, sau nhiều tháng chờ đợi vô vọng, gần như là điều không thể tin được.

Ngày hôm sau, trên đường băng sân bay Abuja, các viên chức Nigeria đã trả lại hộ chiếu cho anh — sau một cuộc tranh chấp về khoản tiền phạt 2.000 đô la mà anh phải nộp vì quá hạn thị thực. Các nhân viên Bộ Ngoại giao đã giúp ông ra khỏi xe lăn và lên một chiếc máy bay riêng được trang bị thiết bị y tế. Gambaryan không hề biết rằng các nhân viên của Binance đã lên kế hoạch cho chuyến bay trong nhiều tuần — các quan chức Nigeria đã nói với họ rằng ông sẽ được thả, sau đó lại rút lại — và thậm chí còn sắp xếp một lộ trình để ông bay qua Niger, với các quan chức Niger ký xác nhận trên chuyến bay chưa đầy một giờ trước khi cất cánh.

Trên máy bay, Gambaryan ăn vài miếng salad, ngủ thiếp đi trên ghế sofa, và khi tỉnh dậy thì anh đã ở Rome.

Binance đã sắp xếp một tài xế và lực lượng an ninh riêng đến đón anh tại sân bay Ý và đưa anh đến khách sạn tại sân bay để nghỉ qua đêm trước khi bay trở lại Atlanta vào ngày hôm sau. Tại khách sạn, anh gọi cho Yuki và sau đó là Ogunjobi – người bạn cũ của anh ở Nigeria và là người đã thuyết phục anh trở về Abuja vài tháng trước.

Gambaryan cho biết ông muốn nghe Ogunjobi giải thích về bản thân mình. Khi gọi điện, Ogunjobi bắt đầu khóc trên điện thoại, liên tục xin lỗi và cảm ơn Chúa vì Gambaryan cuối cùng đã được thả.

Tất cả những điều này quá sức chịu đựng của Gambaryan. Ông lặng lẽ lắng nghe nhưng không chấp nhận lời xin lỗi của đối phương. Khi Ogunjobi đang trút hết tâm sự, anh nhận được cuộc gọi từ một người bạn người Mỹ, một mật vụ mà anh từng làm việc cùng. Lúc đó, Gambaryan không biết rằng đặc vụ này tình cờ có mặt ở Rome để họp với ông chủ cũ của mình, Jarod Koopman, người đứng đầu đơn vị tội phạm mạng của IRS-CI, và họ sẽ mang bia và pizza đến cho ông ta.

Gambaryan bảo Ogunjobi phải cúp máy và kết thúc cuộc gọi.

Vào một ngày lạnh giá và nhiều gió của tháng 12, các cựu đặc vụ liên bang, công tố viên, quan chức Bộ Ngoại giao và trợ lý quốc hội đã tụ họp trong một căn phòng sang trọng tại tòa nhà văn phòng Rayburn House để trò chuyện. Từng người một, các đại biểu quốc hội bước vào và bắt tay Tigran Gambaryan, người mặc bộ vest xanh đậm và thắt cà vạt, bộ râu được cắt tỉa gọn gàng và đầu cạo trọc. Mặc dù ông hơi khập khiễng sau ca phẫu thuật cột sống khẩn cấp ở Georgia một tháng trước, nhưng dáng đi của ông vẫn vững vàng.

Gambaryan đã chụp ảnh và nói chuyện với tất cả các nhà lập pháp, phụ tá và viên chức Bộ Ngoại giao, cảm ơn họ đã nỗ lực đưa ông về nhà. Khi nghị sĩ Pháp Hill nói rằng rất vui khi được gặp lại ông, Gambaryan nói đùa rằng ông hy vọng lần này ông sẽ có mùi thơm hơn so với khi ở Kuje.

Buổi tiếp tân chỉ là một trong một loạt các buổi chào đón VIP mà Gambaryan nhận được khi trở về nhà. Tại sân bay ở Georgia, Nghị sĩ McCormick đã đến chào ông và tặng ông lá cờ Mỹ đã tung bay trên Điện Capitol một ngày trước đó. Nhà Trắng cũng ra tuyên bố cho biết Tổng thống Biden đã gọi điện cho tổng thống Nigeria để cảm ơn Tổng thống Tinubu vì đã tạo điều kiện cho Gambaryan được thả vì lý do nhân đạo.

Sau đó, tôi biết rằng lời cảm ơn này là một phần của thỏa thuận giữa chính phủ Hoa Kỳ và Nigeria, trong đó cũng bao gồm việc hỗ trợ Nigeria điều tra Binance—một cuộc điều tra vẫn đang tiếp diễn. Nigeria tiếp tục truy tố Binance và Anjarwalla vắng mặt. Người phát ngôn của Binance cho biết trong một tuyên bố rằng công ty "cảm thấy nhẹ nhõm và biết ơn" khi Gambaryan đã trở về nhà an toàn và cảm ơn tất cả mọi người đã nỗ lực để anh được thả tự do. “Chúng tôi mong muốn vượt qua sự cố này và tiếp tục hướng tới một tương lai tươi sáng cho ngành công nghiệp blockchain tại Nigeria và trên toàn thế giới”, tuyên bố viết. "Chúng tôi sẽ tiếp tục tự bảo vệ mình trước những cáo buộc vô căn cứ này." Các quan chức chính phủ Nigeria đã không trả lời nhiều yêu cầu phỏng vấn của WIRED về vụ án của Gambaryan.

Sau buổi tiệc, Gambaryan và tôi bắt taxi đi và tôi hỏi anh ấy định làm gì tiếp theo. Ông cho biết ông có thể quay trở lại làm việc cho chính phủ nếu chính quyền mới sẵn lòng chấp nhận ông — và tất nhiên điều đó sẽ phụ thuộc vào việc Yuki có sẵn lòng quay trở lại Washington hay không. Trang tin tức tiền điện tử Coindesk đưa tin vào tháng trước rằng ông đã được một số nhân vật trong ngành tiền điện tử có quan hệ với Tổng thống Trump giới thiệu cho một vị trí cấp cao là người đứng đầu bộ phận tài sản tiền điện tử của SEC hoặc trong bộ phận an ninh mạng của FBI. Trước khi cân nhắc điều này, anh ấy nói một cách mơ hồ, "Tôi có thể cần chút thời gian để sắp xếp lại suy nghĩ của mình."

Tôi hỏi anh ấy rằng trải nghiệm ở Nigeria đã thay đổi anh ấy như thế nào. Anh ta trả lời với giọng điệu kỳ lạ, "Tôi đoán là điều đó khiến tôi tức giận hơn?" Có vẻ như đây là lần đầu tiên anh ta nghĩ về câu hỏi đó. "Nó khiến tôi muốn trả thù những kẻ đã làm điều này với tôi."

Đối với Gambaryan, trả thù có thể không chỉ là một tưởng tượng. Ông đang theo đuổi một vụ kiện nhân quyền chống lại chính phủ Nigeria bắt đầu từ khi ông bị giam giữ, với hy vọng điều tra các quan chức Nigeria mà ông tin rằng đã bắt ông làm con tin trong gần sáu tháng. Ông cho biết đôi khi ông thậm chí còn nhắn tin cho những cảnh sát mà ông cho là chịu trách nhiệm và nói với họ rằng "Các người sẽ gặp lại tôi". Ông nói rằng những gì họ đã làm "làm xấu hổ phù hiệu" và rằng ông có thể tha thứ cho họ vì những gì họ đã làm với ông, nhưng không thể tha thứ cho những gì họ đã làm với gia đình ông.

"Tôi có ngu ngốc khi làm thế không? Có lẽ vậy," anh ấy nói với tôi trên taxi. “Tôi nằm trên sàn với cơn đau lưng khủng khiếp, chán kinh khủng.”

Khi chúng tôi bước ra khỏi xe và đi bộ đến khách sạn của anh ấy ở Arlington, Gambaryan châm một điếu thuốc và tôi nói với anh ấy rằng, mặc dù anh ấy nói rằng anh ấy tức giận hơn trước khi vào tù, nhưng với tôi, anh ấy có vẻ bình tĩnh và hạnh phúc hơn nhiều so với những năm trước — Tôi nhớ đã đưa tin về các cuộc trấn áp liên tiếp của anh ấy đối với các đặc vụ liên bang tham nhũng, những kẻ rửa tiền điện tử và những kẻ lạm dụng trẻ em, và anh ấy luôn khiến tôi cảm thấy như một người tức giận, quyết liệt và không ngừng theo đuổi mục tiêu của mình.

Gambaryan trả lời rằng nếu bây giờ anh có vẻ thoải mái hơn thì đó chỉ là vì cuối cùng anh đã được về nhà - anh biết ơn khi được gặp lại gia đình và bạn bè, được đi lại, được thoát khỏi những xung đột giữa các thế lực lớn hơn mình và những điều đó không liên quan gì đến anh. Tôi có thể bước ra khỏi nhà tù còn sống và không chết ở đó.

Về động lực tức giận trong quá khứ, Gambaryan không đồng ý. "Tôi không chắc đó là sự tức giận", ông nói. "Đó là công lý. Tôi muốn công lý, và tôi vẫn muốn vậy".